ॐ वक्रतुंड महाकाय सूर्यकोटिसमप्रभ।
निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा॥
sanaathana dharma = nashikkatha dharma ഹിന്ദുത്വ സാംസ്കാരിക വേദി എന്ന ഈ ഗ്രൂപ്പ് .. ഹിന്ദുത്വ പരമായ അതായത് സനാതന പരയായ കാര്യങ്ങള്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്തു പഠിക്കാനും പ്രചരിപ്പിക്കാനും തെയ്യാര്‍ ആവുന്ന പ്രവര്‍ത്തകരെ നിര്‍മ്മിക്കുക എന്നതാണ് . Website: http://www.koottam.com/profile/Hindutwa
Wednesday, August 31, 2011
മതപരിവര്‍ത്തനം: നാലുപേര്‍ അറസ്റ്റില്‍ ...
പുത്തൂര്‍: ദളിത് യുവാവിനെയടക്കം മതപരിവര്‍ത്തനം ചെയ്യാന്‍
ശ്രമിച്ചതിന് നാലുപേര്‍ അറസ്റ്റിലായി. ധര്‍മ്മസ്ഥലയ്ക്കടുത്ത് മുദ്രപാടിയിലെ
കെ.ജെ കുഞ്ഞിമോനോ(30), സൈനോ പി.ടി(23), ലെന്നി(26), മേരി(60)
എന്നിവരെയാണ് ഉപ്പിനങ്ങാടി പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. ഞായറാഴ്ച
ഉപ്പിനങ്ങാടിക്കടുത്ത് നെദിലെ ഭൂടുചാടില്‍ ദളിദരുടെ കോളനിയില്‍
മതപരിവര്‍ത്തനത്തിനായി ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെ
ഹിന്ദു ജാഗ്രണ്‍ വേദിക പ്രവര്‍ത്തകര്‍ നാലംഗ സംഘത്തെ പിടികൂടി
പോലീസില്‍ ഏല്‍പ്പിക്കുകയായിരുന്നു. ദളിതരും സാമ്പത്തികമായ പിന്നോക്കം നില്‍ക്കുന്ന
മറ്റു കീഴ്ജാതിയില്‍പ്പെട്ടവരെയും ക്രിസ്റ്റ്തു മതത്തിലേക്ക് പരിവര്‍ത്തനം ചെയ്യാന്‍
കഴിഞ്ഞ ഒരുമാസമായി ഈ സംഘം ശ്രമിക്കുകയായിരുനെന്ന്
Friday, August 19, 2011
ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ- വ്യക്തിത്വം-പ്രതീകം-പ്രസക്തി
ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ വ്യക്തിത്വം
സ്വാമി രംഗനാഥാനന്ദ
നമ്മുടെ ചരിത്രം നോക്കുക. എന്താണിവിടെ കാണുന്നത്‌? ഓരോ സഹസ്രാബ്ദത്തിലും ഒരു മഹാപുരുഷന്‍ ഉയര്‍ന്നുവരുന്നതായി നാം കാണുന്നു. ആ പുരാതന ആദര്‍ശങ്ങളുടെ ശക്തി നവീകരിക്കാനാണ്‌ ആ മഹാപുരുഷന്മാര്‍ വരുന്നത്‌. കാലത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങളനുസരിച്ച്‌ ഏതെങ്കിലും ആശയത്തിന്‌ അല്‍പ്പം വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ഊന്നല്‍ അവര്‍ നല്‍കിയെന്നുവരാം. അതാണ്‌ നമ്മുടെ സംസ്കാരസാന്തത്ത്യത്തിനും കാരണം. ഭാരതം ധാരാളം മഹാപരിവര്‍ത്തനങ്ങളെ അതിജീവിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇത്‌ നമ്മളെ വിനയസമ്പന്നരാക്കണം. നാം എപ്പോഴും ഒന്ന്‌ ഓര്‍മിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. നമ്മുടെ സംസ്കാരം പരിരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്‌ ആ മഹാപുരുഷന്മാര്‍ കാരണമാണ്‌. നാം അവരെ ഈശ്വരന്റെ അവതാരങ്ങളായി കാണുന്നു. അവതാരങ്ങളായോ മറ്റേതെങ്കിലും തരത്തിലോ വീക്ഷിക്കപ്പെട്ടാലും അവര്‍ വരുന്നത്‌ നമ്മുടെ ദേശീയജീവിതം ഏറ്റവും മോശപ്പെടുമ്പോഴാണ്‌. അവരുടെ സ്പര്‍ശം രാഷ്ട്രത്തിന്റെ മൃതപ്രായമായ അസ്ഥികള്‍ക്കും മാംസപേശികള്‍ക്കും പുതുജീവന്‍ നല്‍കുന്നു. ജീവന്‍ നല്‍കാന്‍ ഈശ്വരന്‌ മാത്രമേ കഴിയൂ. അവരെ ഈശ്വരനെന്നോ, ഈശ്വരമാനവനെന്നോ വിളിക്കാം. ഇത്തരം ഒരു മഹാപുരുഷനാണ്‌ ശ്രീകൃഷ്ണന്‍.
ഭാരതചരിത്രമാസകലം പരിശോധിച്ചാലും ശ്രീകൃഷ്ണനെപ്പോലെ ഇത്രയധികം ഊര്‍ജസ്വലമായ മറ്റൊരു മഹാവ്യക്തിത്വം കാണുകയില്ല. മഹാഭാരതം വായിച്ചവര്‍തന്നെ ഇതിന് സാക്ഷി. ശ്രീകൃഷ്ണനെ ഏവരും സ്നേഹിക്കുന്നു. ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ പുരാതന ദല്‍ഹിയായ ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥത്തില്‍ വരുമ്പോള്‍ ആയിരമായിരം ജനങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ അഭിവാദനം ചെയ്യാന്‍ കൂടുന്നതായി കാണാം. ഇന്ന്‌ നമ്മുടെ ജനങ്ങള്‍ നേതാക്കളെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നതുപോലെതന്നെ, അദ്ദേഹം നഗരവീഥിയിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോള്‍ അദ്ദേഹത്തെ കാണാനായി ജനങ്ങള്‍ മതിലുകളിലും മേല്‍ക്കൂരകളിലും കേറി നില്‍ക്കും. ജനാലകളിലൂടെ എത്തിനോക്കും. പുഷ്പവര്‍ഷം ചെയ്യും. മഹാമുനിമാര്‍ മുതല്‍ സാധാരണ കര്‍ഷകര്‍വരെ ഏവര്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തെ വലിയ ബഹുമാനമാണ്‌. ഏറ്റവും മഹാനായ ക്ഷത്രിയനാണദ്ദേഹം. എങ്കിലും വിനയാന്വിതനാണ്‌. ഏത് വലിയ കാര്യത്തിനും ഇറങ്ങുമ്പോള്‍, അദ്ദേഹം സജ്ജനങ്ങളെ കണ്ടുവണങ്ങുന്നു.
പതിതരുടേയും അനാഥരുടേയും സുഹൃത്താണദ്ദേഹം. ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥത്തില്‍ വരുമ്പോള്‍ താമസിക്കുന്നത്‌ പാവപ്പെട്ട വിദുരന്റെ കൂടെയാണ്‌. ദുര്യോധനന്റെ കൊട്ടാരത്തിലെ പ്രതാപവൈഭവങ്ങള്‍ അദ്ദേഹം തട്ടിക്കളയുന്നു. അദ്ദേഹം ബലവാനാണ്‌. രാജാക്കന്മാര്‍ അദ്ദേഹത്തെ താണുവണങ്ങുന്നു. എങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്‌ സ്വന്തമായി രാജ്യം ആവശ്യമില്ല. അദ്ദേഹം ഗോപാലനാണ്‌. പാവപ്പെട്ടവര്‍ സ്നേഹിക്കുന്ന ആടുമാടുകളെ തീറ്റിപ്പോറ്റുന്നവര്‍, കുട്ടികളും വൃദ്ധന്മാരും പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും പണ്ഡിതന്മാരും അജ്ഞരും അദ്ദേഹത്തെ സ്നേഹിക്കുന്നു. ഭാരതത്തില്‍ അക്കാലത്ത്‌ എവിടേയും കൃഷ്ണന്റെ പ്രഭാവം കാണാന്‍ കഴിയും. ജനങ്ങളുടെ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം അനുഭവപ്പെട്ടിരുന്നു.
ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ വ്യക്തിത്വം ഊര്‍ജസ്വലമായിരുന്നെങ്കില്‍ അത്രമാത്രം ഊര്‍ജസ്വലങ്ങളായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശങ്ങളും. അവ ശക്തിദായകങ്ങളായ ആശയങ്ങളുടെ സമൂഹമാണ്‌. ഈ കൃഷ്ണനെ നാം മനസിലാക്കണം. ഇതുവരെ നമുക്കുണ്ടായിരുന്ന കൃഷ്ണന് കണ്ണീരും മൃദുലവികാരങ്ങളും ഉണര്‍ത്തുന്നവനായിരുന്നു. എന്നാല്‍ ഗീതാകൃഷ്ണന്‍ ജനങ്ങളെ ഉയര്‍ത്താനും ഊര്‍ജസ്വലരാക്കാനുമാണ്‌ വരുന്നത്‌. പതിതഭാരതത്തെ ഉദ്ധരിക്കാനായി സുദര്‍ശനചക്രധാരിയായ ശ്രീകൃഷ്ണനെ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്ന ഒരു ബംഗാളി ഗാനമുണ്ട്‌.
അവനത ഭാരത ചാഹെ തൊമാരെ
ഏഷോ സുദര്‍ശനധാരി മുരാരീ.
ഇതാണ്‌ ഗീതയിലെ കൃഷ്ണന്.
ഭാരത സംസ്കാരത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളിലും ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ മുദ്ര പതിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. കൃഷ്ണനെ മാറ്റിനിര്‍ത്തിയാല്‍ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തില്‍ മൂല്യവത്തായതെല്ലാം തിരോഭവിക്കും. നമ്മുടെ കലയിലും സാഹിത്യത്തിലും സംഗീതത്തിലും ചിത്രകലയിലും ശില്‍പ്പകലയിലും നാടോടിനൃത്തത്തിലും കൃഷ്ണന്റെ സ്വാധീനം കാണാം. നമ്മുടെ സമൃദ്ധമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകം വിദേശികളെ അത്ഭുതസ്തിമിതരാക്കുന്നു. ഈ സംസ്കാരം ഉയര്‍ന്നത്‌ അസ്പഷ്ടപുരാതനമായ വേദകാലത്ത്‌ ഒരു ലഘുനിര്‍ത്ധരിയായിട്ടാണ്‌. സഹസ്രാബ്ദങ്ങളുടെ അപ്രതിഹതമായ ചരിത്രഗതിയില്‍ അത്‌ പല കൈവഴികളില്‍നിന്നും ശക്തിയും സമൃദ്ധിയും നേടി. ഇന്ന്‌ അതിന്റെ സാരാംശം സദ്ഗുണങ്ങളുടേയും പരിശുദ്ധിയുടേയും ശക്തിയുടേയും മഹാസമുദ്രമാകുന്നു. ഈ സമൃദ്ധസാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിന്റെ പങ്കാളിയെന്ന നിലയ്ക്ക്‌ ഓരോ ഹിന്ദുവിനും അഭിമാനിക്കാന്‍ വകയുണ്ട്‌. ഈ സംസ്കാരത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും സമൃദ്ധമാക്കുകയും ചെയ്തവരില്‍ ഒരാളാണ്‌ കൃഷ്ണന്. മനുഷ്യവര്‍ഗം ഹിന്ദുവെന്നും മുസ്ലീമെന്നും ക്രിസ്ത്യാനിയെന്നും വേര്‍തിരിയുമെന്ന്‌ സ്വപ്നം കാണുന്നതിന്‌ മുമ്പ്‌ കൃഷ്ണന് ഇവിടെയുണ്ട്‌. അതുകൊണ്ട് കൃഷ്ണന് രാജ്യത്തെ ഓരോ ശിശുവിന്റേയും സ്വന്തമാണ്‌. അവനോ അവളോ ഹിന്ദുവോ മുസ്ലീമോ ക്രിസ്ത്യാനിയോ ആരുതന്നെ ആയാലും അതങ്ങനെയായിരിക്കും. ഈ രാജ്യത്ത്‌ ജാതി-മത-വര്‍ണ വ്യത്യാസമെന്യേ ഏവരും ശ്രീരാമന്‍, ശ്രീകൃഷ്ണന്‍, ബുദ്ധന്‍, ശങ്കരന്‍ എന്നിവരെ രാഷ്ട്രമനസിന്റെ ശില്‍പ്പികളും ജനങ്ങള്‍ക്ക്‌ സമൃദ്ധമായ ഒരു സാംസ്കാരിക പൈതൃകം നല്‍കിയവരുമായി അംഗീകരിക്കുന്ന ഒരുകാലം വരും. ഈ സംസ്കാരം എല്ലാ സമുദായങ്ങളുടേയും പൊതുസ്വത്താണ്‌. കുറച്ചുനാള്‍മുമ്പ്‌ ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ഡോ.സുകര്‍ണ്ണോ മദ്രാസിലെ "ഹിന്ദുപത്ര"ത്തിലെഴുതിയ ഒരു ലേഖനത്തില്‍ ഓരോ ഇന്തോനേഷ്യക്കാരന്റേയും രക്തത്തില്‍ ഭാരതീയസംസ്കാരം കുടികൊള്ളുന്നുണ്ട്‌ എന്ന് പറയുകയുണ്ടായി. ഇന്ത്യക്കാരെല്ലാവരും ഒരു പുരാതന സംസ്കാരത്തെ അവകാശപ്പെടുകയും പ്രേരണയ്ക്കും മാര്‍ഗദര്‍ശനത്തിനുമായി അതിലേയ്ക്ക്‌ ഉറ്റുനോക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു കാലം വരുമെന്ന്‌ സങ്കല്‍പ്പിക്കാന്‍ സംശയിക്കേണ്ടതില്ല.
ശരിയായ സ്ഥിതിഗതികള്‍ മനസിലാക്കുമ്പോള്‍ ഈ രാജ്യത്തെ സംസ്കാരത്തില്‍ കൃഷ്ണന്റെ പങ്കെന്തെന്നത്‌ സ്പഷ്ടമായിത്തീരും. ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ മഹാഭാരതത്തിലെ ശക്തനായ തത്വജ്ഞാനിയും കര്‍മധീരനുമായിരുന്നു. എങ്കിലും അദ്ദേഹം പൂര്‍ണമായും നിസ്സംഗനായിരുന്നു. രാജ്യത്തെ ബലവാന്മാരും മഹാമുനിമാരും സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും കര്‍ഷകരും എന്നുവേണ്ട എല്ലാവരും അദ്ദേഹത്തെ ബഹുമാനിച്ചിരുന്നു.
ശ്രീകൃഷ്ണനെപ്പറ്റി നാം അറിഞ്ഞതില്‍നിന്നും അദ്ദേഹം ബുദ്ധിമാനായിരുന്നു എന്നും ചുറ്റുമുള്ളവര്‍ അദ്ദേഹത്തില്‍നിന്നും മാര്‍ഗദര്‍ശനം ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നു എന്നും മനസ്സിലാക്കാം. അതുകൊണ്ട് അര്‍ജുനന്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശം ആരാഞ്ഞതില്‍ അത്ഭുതമില്ല. മുമ്പു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചതുപോലെ, കൃഷ്ണന് അനാസക്തനായിരുന്നു. ലോകകാര്യങ്ങളില്‍ മുഴുകിയിരിക്കുമ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനസ്‌ നിര്‍ലിപ്തമായിരുന്നു. റാല്‍ഫ്‌ വാല്‍ഡോ എമേഴ്സന്‍ മാതൃകാജീവിതത്തെപ്പറ്റി ചര്‍ച്ച ചെയ്യുമ്പോള്‍ ഗീതയിലെ ഒരു ശ്ലോകം വ്യാഖ്യാനിച്ചുകൊണ്ട്‌ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു. ആള്‍ക്കൂട്ടത്തില്‍ ലയിച്ചുപോകയും ഏകാന്തതയില്‍ ശാന്തനായിരിക്കയും എളുപ്പമാണ്‌. എന്നാല്‍ ഒരു മാതൃകാപുരുഷന്‍, സമൂഹത്തില്‍ വര്‍ത്തിക്കുകയും പ്രവര്‍ത്തിക്കയും ചെയ്യുമ്പോഴും തന്റെ മനസ്സ്‌ ഏകാന്തതയില്‍ വെയ്ക്കും. ലോകം ആജ്ഞാപിക്കുമ്പോള്‍ കരയുക, ലോകം ആജ്ഞാപിക്കുമ്പോള്‍ പുഞ്ചിരിക്കുക. ഇതു തീരെ സാധാരണമായ കാര്യമാണ്‌. എന്നാല്‍ ഗുണപൂര്‍ണത കൈവരുന്നവന്‍ ചന്തസ്ഥലത്തും മനസ്‌ ശാന്തിയോടെ നിലനിര്‍ത്താന്‍ കഴിയുന്നവനാണ്‌. അങ്ങനെ സാധിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍ ആ വികാസം ഏകപക്ഷീയമായിരിക്കും.
അര്‍ജുനന്‍ പരിഭ്രാന്തമായിരിക്കുമ്പോള്‍, കൃഷ്ണന് ശാന്തനായിരിക്കുന്നു. പുഞ്ചിരിയോടെയാണ്‌ അദ്ദേഹം സംസാരിക്കുന്നത്‌; കാരണം ആ പരിഭ്രമം നീക്കാമെന്ന്‌ അദ്ദേഹത്തിന്‌ പൂര്‍ണബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. ഇത്തരം ഒരു വ്യക്തിയുടെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പ്പണം ചെയ്താല്‍ പുരോഗതി തീര്‍ച്ചയാണ്‌. ഇവിടെ ശിഷ്യന്‍ ഒരു മഹാത്മാവ്‌; ഗുരുവും മഹാത്മാവ്‌. ഇവരുടെ സമ്പര്‍ക്കത്തില്‍ ജീവദായകമായ സത്യം ആവിഷ്ക്കരിക്കപ്പെടും. കഠോപനിഷത്ത്‌ (11.7) ഈ ആശയം ഇങ്ങനെ പ്രസ്താവിക്കുന്നു.
ആശ്ചര്യോ വക്താ കുശലോപസ്യ ലബ്ധാ
ആശ്ചര്യോ ജ്ഞാതാ കുശലാനുശിഷ്ടഃ
അത്ഭുതകരനായ ശിഷ്യനും അത്ഭുതകരനായ ഗുരുവും ചേരുമ്പോള്‍, ജ്ഞാനോദയമുണ്ടാകും. അര്‍ജ്ജുനന്‍ അതുകൊണ്ട് ശ്രീകൃഷ്ണനെ മാര്‍ഗദര്‍ശകനായി സ്വീകരിക്കുന്നു. എല്ലാത്തരത്തിലും ഒരാളുടെ അര്‍ഹതകള്‍ പരിശോധിച്ച്‌, യോഗ്യനായി കണ്ടതിനുശേഷം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പ്പണം ചെയ്യുകയാണെങ്കില്‍, നാം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കയ്യില്‍ സുരക്ഷിതരായിരിക്കും. മറിച്ച്‌, വിവേകമില്ലാതെ കണ്ണില്‍ക്കണ്ടവന്റെ കയ്യില്‍ നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം ഏല്‍പ്പിച്ചുകൊടുത്താല്‍, നാം നശിച്ചുപോകാന്‍ സാധ്യതകളുണ്ട്‌. ഈ രാജ്യത്ത്‌, നാം ഇത്‌ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ധാരാളം ഗുരുക്കന്മാരും ചുരുക്കം ശിഷ്യന്മാരും ഉളളിടത്ത്‌ ആരുടെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പണം ചെയ്യണമെന്ന്‌ അറിയുകയില്ല. ശങ്കരാചാര്യരെ സ്തുതിക്കുന്ന ഒരു ശ്ലോകത്തില്‍ ഈ സ്ഥിതിവിശേഷത്തെക്കുറിച്ച്‌ മര്‍മഭേദകമായ ഒരു വചനം ഉണ്ട്.
ഗുരവോ ബഹവഃ സന്തി
ശിഷ്യവിത്താപഹാരിണഃ
തമേകം ശങ്കരം വന്ദേ
ശിഷ്യസന്താപഹാരിണം
'ഗുരുക്കന്മാര്‍ ധാരാളമുണ്ട്‌. ശിഷ്യന്മാരുടെ പണം പിടുങ്ങുന്നവര്‍. ശിഷ്യന്മാരുടെ
നമ്മുടെ ചരിത്രം നോക്കുക. എന്താണിവിടെ കാണുന്നത്‌? ഓരോ സഹസ്രാബ്ദത്തിലും ഒരു മഹാപുരുഷന്‍ ഉയര്‍ന്നുവരുന്നതായി നാം കാണുന്നു. ആ പുരാതന ആദര്‍ശങ്ങളുടെ ശക്തി നവീകരിക്കാനാണ്‌ ആ മഹാപുരുഷന്മാര്‍ വരുന്നത്‌. കാലത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങളനുസരിച്ച്‌ ഏതെങ്കിലും ആശയത്തിന്‌ അല്‍പ്പം വ്യത്യസ്തമായ ഒരു ഊന്നല്‍ അവര്‍ നല്‍കിയെന്നുവരാം. അതാണ്‌ നമ്മുടെ സംസ്കാരസാന്തത്ത്യത്തിനും കാരണം. ഭാരതം ധാരാളം മഹാപരിവര്‍ത്തനങ്ങളെ അതിജീവിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇത്‌ നമ്മളെ വിനയസമ്പന്നരാക്കണം. നാം എപ്പോഴും ഒന്ന്‌ ഓര്‍മിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. നമ്മുടെ സംസ്കാരം പരിരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്‌ ആ മഹാപുരുഷന്മാര്‍ കാരണമാണ്‌. നാം അവരെ ഈശ്വരന്റെ അവതാരങ്ങളായി കാണുന്നു. അവതാരങ്ങളായോ മറ്റേതെങ്കിലും തരത്തിലോ വീക്ഷിക്കപ്പെട്ടാലും അവര്‍ വരുന്നത്‌ നമ്മുടെ ദേശീയജീവിതം ഏറ്റവും മോശപ്പെടുമ്പോഴാണ്‌. അവരുടെ സ്പര്‍ശം രാഷ്ട്രത്തിന്റെ മൃതപ്രായമായ അസ്ഥികള്‍ക്കും മാംസപേശികള്‍ക്കും പുതുജീവന്‍ നല്‍കുന്നു. ജീവന്‍ നല്‍കാന്‍ ഈശ്വരന്‌ മാത്രമേ കഴിയൂ. അവരെ ഈശ്വരനെന്നോ, ഈശ്വരമാനവനെന്നോ വിളിക്കാം. ഇത്തരം ഒരു മഹാപുരുഷനാണ്‌ ശ്രീകൃഷ്ണന്‍.ഭാരതചരിത്രമാസകലം പരിശോധിച്ചാലും ശ്രീകൃഷ്ണനെപ്പോലെ ഇത്രയധികം ഊര്‍ജസ്വലമായ മറ്റൊരു മഹാവ്യക്തിത്വം കാണുകയില്ല. മഹാഭാരതം വായിച്ചവര്‍തന്നെ ഇതിന് സാക്ഷി. ശ്രീകൃഷ്ണനെ ഏവരും സ്നേഹിക്കുന്നു. ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ പുരാതന ദല്‍ഹിയായ ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥത്തില്‍ വരുമ്പോള്‍ ആയിരമായിരം ജനങ്ങള്‍ അദ്ദേഹത്തെ അഭിവാദനം ചെയ്യാന്‍ കൂടുന്നതായി കാണാം. ഇന്ന്‌ നമ്മുടെ ജനങ്ങള്‍ നേതാക്കളെ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നതുപോലെതന്നെ, അദ്ദേഹം നഗരവീഥിയിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോള്‍ അദ്ദേഹത്തെ കാണാനായി ജനങ്ങള്‍ മതിലുകളിലും മേല്‍ക്കൂരകളിലും കേറി നില്‍ക്കും. ജനാലകളിലൂടെ എത്തിനോക്കും. പുഷ്പവര്‍ഷം ചെയ്യും. മഹാമുനിമാര്‍ മുതല്‍ സാധാരണ കര്‍ഷകര്‍വരെ ഏവര്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തെ വലിയ ബഹുമാനമാണ്‌. ഏറ്റവും മഹാനായ ക്ഷത്രിയനാണദ്ദേഹം. എങ്കിലും വിനയാന്വിതനാണ്‌. ഏത് വലിയ കാര്യത്തിനും ഇറങ്ങുമ്പോള്‍, അദ്ദേഹം സജ്ജനങ്ങളെ കണ്ടുവണങ്ങുന്നു.
പതിതരുടേയും അനാഥരുടേയും സുഹൃത്താണദ്ദേഹം. ഇന്ദ്രപ്രസ്ഥത്തില്‍ വരുമ്പോള്‍ താമസിക്കുന്നത്‌ പാവപ്പെട്ട വിദുരന്റെ കൂടെയാണ്‌. ദുര്യോധനന്റെ കൊട്ടാരത്തിലെ പ്രതാപവൈഭവങ്ങള്‍ അദ്ദേഹം തട്ടിക്കളയുന്നു. അദ്ദേഹം ബലവാനാണ്‌. രാജാക്കന്മാര്‍ അദ്ദേഹത്തെ താണുവണങ്ങുന്നു. എങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്‌ സ്വന്തമായി രാജ്യം ആവശ്യമില്ല. അദ്ദേഹം ഗോപാലനാണ്‌. പാവപ്പെട്ടവര്‍ സ്നേഹിക്കുന്ന ആടുമാടുകളെ തീറ്റിപ്പോറ്റുന്നവര്‍, കുട്ടികളും വൃദ്ധന്മാരും പുരുഷന്മാരും സ്ത്രീകളും പണ്ഡിതന്മാരും അജ്ഞരും അദ്ദേഹത്തെ സ്നേഹിക്കുന്നു. ഭാരതത്തില്‍ അക്കാലത്ത്‌ എവിടേയും കൃഷ്ണന്റെ പ്രഭാവം കാണാന്‍ കഴിയും. ജനങ്ങളുടെ എല്ലാ വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം അനുഭവപ്പെട്ടിരുന്നു.
ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ വ്യക്തിത്വം ഊര്‍ജസ്വലമായിരുന്നെങ്കില്‍ അത്രമാത്രം ഊര്‍ജസ്വലങ്ങളായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശങ്ങളും. അവ ശക്തിദായകങ്ങളായ ആശയങ്ങളുടെ സമൂഹമാണ്‌. ഈ കൃഷ്ണനെ നാം മനസിലാക്കണം. ഇതുവരെ നമുക്കുണ്ടായിരുന്ന കൃഷ്ണന് കണ്ണീരും മൃദുലവികാരങ്ങളും ഉണര്‍ത്തുന്നവനായിരുന്നു. എന്നാല്‍ ഗീതാകൃഷ്ണന്‍ ജനങ്ങളെ ഉയര്‍ത്താനും ഊര്‍ജസ്വലരാക്കാനുമാണ്‌ വരുന്നത്‌. പതിതഭാരതത്തെ ഉദ്ധരിക്കാനായി സുദര്‍ശനചക്രധാരിയായ ശ്രീകൃഷ്ണനെ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്ന ഒരു ബംഗാളി ഗാനമുണ്ട്‌.
അവനത ഭാരത ചാഹെ തൊമാരെ
ഏഷോ സുദര്‍ശനധാരി മുരാരീ.
ഇതാണ്‌ ഗീതയിലെ കൃഷ്ണന്.
ഭാരത സംസ്കാരത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളിലും ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ മുദ്ര പതിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. കൃഷ്ണനെ മാറ്റിനിര്‍ത്തിയാല്‍ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തില്‍ മൂല്യവത്തായതെല്ലാം തിരോഭവിക്കും. നമ്മുടെ കലയിലും സാഹിത്യത്തിലും സംഗീതത്തിലും ചിത്രകലയിലും ശില്‍പ്പകലയിലും നാടോടിനൃത്തത്തിലും കൃഷ്ണന്റെ സ്വാധീനം കാണാം. നമ്മുടെ സമൃദ്ധമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകം വിദേശികളെ അത്ഭുതസ്തിമിതരാക്കുന്നു. ഈ സംസ്കാരം ഉയര്‍ന്നത്‌ അസ്പഷ്ടപുരാതനമായ വേദകാലത്ത്‌ ഒരു ലഘുനിര്‍ത്ധരിയായിട്ടാണ്‌. സഹസ്രാബ്ദങ്ങളുടെ അപ്രതിഹതമായ ചരിത്രഗതിയില്‍ അത്‌ പല കൈവഴികളില്‍നിന്നും ശക്തിയും സമൃദ്ധിയും നേടി. ഇന്ന്‌ അതിന്റെ സാരാംശം സദ്ഗുണങ്ങളുടേയും പരിശുദ്ധിയുടേയും ശക്തിയുടേയും മഹാസമുദ്രമാകുന്നു. ഈ സമൃദ്ധസാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തിന്റെ പങ്കാളിയെന്ന നിലയ്ക്ക്‌ ഓരോ ഹിന്ദുവിനും അഭിമാനിക്കാന്‍ വകയുണ്ട്‌. ഈ സംസ്കാരത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും സമൃദ്ധമാക്കുകയും ചെയ്തവരില്‍ ഒരാളാണ്‌ കൃഷ്ണന്. മനുഷ്യവര്‍ഗം ഹിന്ദുവെന്നും മുസ്ലീമെന്നും ക്രിസ്ത്യാനിയെന്നും വേര്‍തിരിയുമെന്ന്‌ സ്വപ്നം കാണുന്നതിന്‌ മുമ്പ്‌ കൃഷ്ണന് ഇവിടെയുണ്ട്‌. അതുകൊണ്ട് കൃഷ്ണന് രാജ്യത്തെ ഓരോ ശിശുവിന്റേയും സ്വന്തമാണ്‌. അവനോ അവളോ ഹിന്ദുവോ മുസ്ലീമോ ക്രിസ്ത്യാനിയോ ആരുതന്നെ ആയാലും അതങ്ങനെയായിരിക്കും. ഈ രാജ്യത്ത്‌ ജാതി-മത-വര്‍ണ വ്യത്യാസമെന്യേ ഏവരും ശ്രീരാമന്‍, ശ്രീകൃഷ്ണന്‍, ബുദ്ധന്‍, ശങ്കരന്‍ എന്നിവരെ രാഷ്ട്രമനസിന്റെ ശില്‍പ്പികളും ജനങ്ങള്‍ക്ക്‌ സമൃദ്ധമായ ഒരു സാംസ്കാരിക പൈതൃകം നല്‍കിയവരുമായി അംഗീകരിക്കുന്ന ഒരുകാലം വരും. ഈ സംസ്കാരം എല്ലാ സമുദായങ്ങളുടേയും പൊതുസ്വത്താണ്‌. കുറച്ചുനാള്‍മുമ്പ്‌ ഇന്തോനേഷ്യയിലെ ഡോ.സുകര്‍ണ്ണോ മദ്രാസിലെ "ഹിന്ദുപത്ര"ത്തിലെഴുതിയ ഒരു ലേഖനത്തില്‍ ഓരോ ഇന്തോനേഷ്യക്കാരന്റേയും രക്തത്തില്‍ ഭാരതീയസംസ്കാരം കുടികൊള്ളുന്നുണ്ട്‌ എന്ന് പറയുകയുണ്ടായി. ഇന്ത്യക്കാരെല്ലാവരും ഒരു പുരാതന സംസ്കാരത്തെ അവകാശപ്പെടുകയും പ്രേരണയ്ക്കും മാര്‍ഗദര്‍ശനത്തിനുമായി അതിലേയ്ക്ക്‌ ഉറ്റുനോക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു കാലം വരുമെന്ന്‌ സങ്കല്‍പ്പിക്കാന്‍ സംശയിക്കേണ്ടതില്ല.
ശരിയായ സ്ഥിതിഗതികള്‍ മനസിലാക്കുമ്പോള്‍ ഈ രാജ്യത്തെ സംസ്കാരത്തില്‍ കൃഷ്ണന്റെ പങ്കെന്തെന്നത്‌ സ്പഷ്ടമായിത്തീരും. ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ മഹാഭാരതത്തിലെ ശക്തനായ തത്വജ്ഞാനിയും കര്‍മധീരനുമായിരുന്നു. എങ്കിലും അദ്ദേഹം പൂര്‍ണമായും നിസ്സംഗനായിരുന്നു. രാജ്യത്തെ ബലവാന്മാരും മഹാമുനിമാരും സ്ത്രീകളും കുട്ടികളും കര്‍ഷകരും എന്നുവേണ്ട എല്ലാവരും അദ്ദേഹത്തെ ബഹുമാനിച്ചിരുന്നു.
ശ്രീകൃഷ്ണനെപ്പറ്റി നാം അറിഞ്ഞതില്‍നിന്നും അദ്ദേഹം ബുദ്ധിമാനായിരുന്നു എന്നും ചുറ്റുമുള്ളവര്‍ അദ്ദേഹത്തില്‍നിന്നും മാര്‍ഗദര്‍ശനം ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നു എന്നും മനസ്സിലാക്കാം. അതുകൊണ്ട് അര്‍ജുനന്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഉപദേശം ആരാഞ്ഞതില്‍ അത്ഭുതമില്ല. മുമ്പു ചൂണ്ടിക്കാണിച്ചതുപോലെ, കൃഷ്ണന് അനാസക്തനായിരുന്നു. ലോകകാര്യങ്ങളില്‍ മുഴുകിയിരിക്കുമ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന്റെ മനസ്‌ നിര്‍ലിപ്തമായിരുന്നു. റാല്‍ഫ്‌ വാല്‍ഡോ എമേഴ്സന്‍ മാതൃകാജീവിതത്തെപ്പറ്റി ചര്‍ച്ച ചെയ്യുമ്പോള്‍ ഗീതയിലെ ഒരു ശ്ലോകം വ്യാഖ്യാനിച്ചുകൊണ്ട്‌ ഇങ്ങനെ പറയുന്നു. ആള്‍ക്കൂട്ടത്തില്‍ ലയിച്ചുപോകയും ഏകാന്തതയില്‍ ശാന്തനായിരിക്കയും എളുപ്പമാണ്‌. എന്നാല്‍ ഒരു മാതൃകാപുരുഷന്‍, സമൂഹത്തില്‍ വര്‍ത്തിക്കുകയും പ്രവര്‍ത്തിക്കയും ചെയ്യുമ്പോഴും തന്റെ മനസ്സ്‌ ഏകാന്തതയില്‍ വെയ്ക്കും. ലോകം ആജ്ഞാപിക്കുമ്പോള്‍ കരയുക, ലോകം ആജ്ഞാപിക്കുമ്പോള്‍ പുഞ്ചിരിക്കുക. ഇതു തീരെ സാധാരണമായ കാര്യമാണ്‌. എന്നാല്‍ ഗുണപൂര്‍ണത കൈവരുന്നവന്‍ ചന്തസ്ഥലത്തും മനസ്‌ ശാന്തിയോടെ നിലനിര്‍ത്താന്‍ കഴിയുന്നവനാണ്‌. അങ്ങനെ സാധിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍ ആ വികാസം ഏകപക്ഷീയമായിരിക്കും.
അര്‍ജുനന്‍ പരിഭ്രാന്തമായിരിക്കുമ്പോള്‍, കൃഷ്ണന് ശാന്തനായിരിക്കുന്നു. പുഞ്ചിരിയോടെയാണ്‌ അദ്ദേഹം സംസാരിക്കുന്നത്‌; കാരണം ആ പരിഭ്രമം നീക്കാമെന്ന്‌ അദ്ദേഹത്തിന്‌ പൂര്‍ണബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. ഇത്തരം ഒരു വ്യക്തിയുടെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പ്പണം ചെയ്താല്‍ പുരോഗതി തീര്‍ച്ചയാണ്‌. ഇവിടെ ശിഷ്യന്‍ ഒരു മഹാത്മാവ്‌; ഗുരുവും മഹാത്മാവ്‌. ഇവരുടെ സമ്പര്‍ക്കത്തില്‍ ജീവദായകമായ സത്യം ആവിഷ്ക്കരിക്കപ്പെടും. കഠോപനിഷത്ത്‌ (11.7) ഈ ആശയം ഇങ്ങനെ പ്രസ്താവിക്കുന്നു.
ആശ്ചര്യോ വക്താ കുശലോപസ്യ ലബ്ധാ
ആശ്ചര്യോ ജ്ഞാതാ കുശലാനുശിഷ്ടഃ
അത്ഭുതകരനായ ശിഷ്യനും അത്ഭുതകരനായ ഗുരുവും ചേരുമ്പോള്‍, ജ്ഞാനോദയമുണ്ടാകും. അര്‍ജ്ജുനന്‍ അതുകൊണ്ട് ശ്രീകൃഷ്ണനെ മാര്‍ഗദര്‍ശകനായി സ്വീകരിക്കുന്നു. എല്ലാത്തരത്തിലും ഒരാളുടെ അര്‍ഹതകള്‍ പരിശോധിച്ച്‌, യോഗ്യനായി കണ്ടതിനുശേഷം, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പ്പണം ചെയ്യുകയാണെങ്കില്‍, നാം അദ്ദേഹത്തിന്റെ കയ്യില്‍ സുരക്ഷിതരായിരിക്കും. മറിച്ച്‌, വിവേകമില്ലാതെ കണ്ണില്‍ക്കണ്ടവന്റെ കയ്യില്‍ നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം ഏല്‍പ്പിച്ചുകൊടുത്താല്‍, നാം നശിച്ചുപോകാന്‍ സാധ്യതകളുണ്ട്‌. ഈ രാജ്യത്ത്‌, നാം ഇത്‌ പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ധാരാളം ഗുരുക്കന്മാരും ചുരുക്കം ശിഷ്യന്മാരും ഉളളിടത്ത്‌ ആരുടെ മുമ്പില്‍ ആത്മസമര്‍പണം ചെയ്യണമെന്ന്‌ അറിയുകയില്ല. ശങ്കരാചാര്യരെ സ്തുതിക്കുന്ന ഒരു ശ്ലോകത്തില്‍ ഈ സ്ഥിതിവിശേഷത്തെക്കുറിച്ച്‌ മര്‍മഭേദകമായ ഒരു വചനം ഉണ്ട്.
ഗുരവോ ബഹവഃ സന്തി
ശിഷ്യവിത്താപഹാരിണഃ
തമേകം ശങ്കരം വന്ദേ
ശിഷ്യസന്താപഹാരിണം
'ഗുരുക്കന്മാര്‍ ധാരാളമുണ്ട്‌. ശിഷ്യന്മാരുടെ പണം പിടുങ്ങുന്നവര്‍. ശിഷ്യന്മാരുടെ
സന്താപങ്ങളെ നശിപ്പിക്കുന്ന ഒരേ ഒരു ഗുരുവായ ശങ്കരനെ ഞാന്‍ വന്ദിക്കുന്നു'
യോഗേശ്വരനായ ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ ആധ്യാത്മികതയുടെ പ്രതീകമാണ്‌. ധനുര്‍ധരനായ പാര്‍ഥന്‍, കര്‍മ്മപ്രതീകവും. ഇവയുടെ സമന്വയമുണ്ടാകുന്നിടത്ത് ഐശ്വര്യം, വിജയം, അഭിവൃത്തി, ശരിയായ നീതി ഇതൊക്കെയുണ്ടാകും. ഈ ചേര്‍ച്ചയുടെ അഭാവം കൊണ്ടാണ്‌ ഇവ ഇല്ലാതെ പോകുന്നത്‌. അമേരിക്കയില്‍ പാര്‍ഥനുണ്ട്‌, യോഗേശ്വരന്റെ അഭാവമുണ്ട്‌. ഭാരതത്തിന്‌ ആധ്യാത്മികതയുണ്ട്‌, പാര്‍ഥനില്ല. ലോകങ്ങളുടെ ഒരു സമ്മേളനമാണ്‌ അതിനാല്‍ ഇവിടെ ആവശ്യം.. മനുഷ്യരാശിയുടെ നന്മയ്ക്കായി, മുഴുവന്‍ സാധ്യതകളേയും പുറത്തെടുക്കണം. അപ്പോള്‍ അണുബോംബോ യുദ്ധമോ ഒന്നും ഉണ്ടാകില്ല.
ഭഗവാന്‍ ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ ലോകത്തിന്റെ പൈതൃക സ്വത്തും ഭഗവദ്ഗീത മൂല്യം നിര്‍ണ്ണയിക്കാന്‍ കഴിയാത്ത മുത്തുമാണ്. അയ്യായിരം വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കു മുമ്പുള്ള ഭഗവദ്ഗീതയിലെ സൂക്തങ്ങളാണ്‌ യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ഗിരിപ്രഭാഷണങ്ങള്‍ക്ക്‌ ചൈതന്യവും സ്വാധീനവും നല്‍കിയതെന്ന്‌ ജര്‍മ്മന്‍കാരനായ സ്കോളര്‍ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. ഇതില്‍ നിന്നും മഹാഭാരതത്തിലെ ശ്രീകൃഷ്ണ സന്ദേശങ്ങളെ ജ്വലിപ്പിക്കുന്ന ഭഗവദ്ഗീതയുടെ മാഹാത്മ്യം വ്യക്തമാണ്.
നാം ഏറെ പുരോഗമിച്ചുവെങ്കിലും വ്യക്തി ജിവിതത്തിലും സാമൂഹ്യ ജീവിതത്തിലും നേരിടുന്ന പ്രതിസന്ധികള്‍ നിരവധിയാണ്‌. നിസ്സാര പ്രശ്നങ്ങളില്‍പ്പോലും അടിപതറി വ്യക്തി ജീവിതവും കുടുംബജീവിതവും ശിഥിലമാകുന്നത്‌ നാം നിത്യേന കാണുന്നു. മനുഷ്യന്റെ ദുഃഖങ്ങള്‍ക്ക്‌ നിദാനമെന്തെന്ന്‌, രോഗങ്ങള്‍ക്ക്‌ ശാശ്വതപരിഹാരമെന്തെന്ന്‌ ചിന്തിച്ച ഋഷീശ്വരന്മാര്‍ അതിനായി കണ്ടെത്തിയ ഔഷധങ്ങളാണ്‌ രാമായണവും മഹാഭാരതവും ഭാഗവതവുമൊക്കെ.കൃഷ്ണാനുരാഗം
കെ.ബി.ശ്രീദേവി
നന്ദഗോപരുടെ മുറ്റത്തെ അയക്കോലില്‍ ഒരു മഞ്ഞപ്പട്ട് തോരാനിട്ടിരിക്കുന്നത്‌ ആദ്യം ചന്ദ്രഭഗയാണ്‌ കണ്ടത്‌. രാവിലെ പശുക്കറവിനിരിക്കുമ്പോള്‍ അവള്‍ അങ്ങോട്ടൊന്ന്‌ നോക്കിപ്പോയി. ചെയ്തുവന്ന ഒരു ശീലം. പക്ഷേ ഇപ്പോഴൊക്കെ അധികം നോക്കാന്‍ പറ്റില്ല. കണ്ണുനിറയും. അവിടെ, മുറ്റത്തെ പവിഴമല്ലി ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. അതിന്മേല്‍ ചാരിനിന്നുകൊണ്ട്‌ ഓടക്കുഴല്‍ വിളിക്കുന്നതിനിടയില്‍ കണ്ണന്റെ കുസൃതി നിറഞ്ഞ നീള്‍മിഴികള്‍ എത്രവേഗം ഇങ്ങോട്ട്‌ പറന്നെത്തിയിരുന്നു! അബദ്ധത്തില്‍ അങ്ങോട്ടൊന്ന്‌ നോക്കിപ്പോയാലോ, ആ കണ്ണുകള്‍ പെട്ടെന്ന്‌ ചുമക്കുന്നതും കാണാം. ആ കാലമൊക്കെ എത്ര പെട്ടെന്ന്‌ കഴിഞ്ഞുപോയി.
അവള്‍ പശുവിനെ തലോടിക്കൊണ്ട്‌ നിന്ന്‌ പിന്നെയും അങ്ങോട്ടുതന്നെ നോക്കി. നേരിയ ചുവപ്പുനിറം കലര്‍ന്ന ആ മഞ്ഞപ്പട്ട് മറ്റാരുടെയുമല്ല. കൃഷ്ണന് ഞൊറിയുന്നതുപോലെതന്നെയാണ്‌ ആ ചുളിവുകള്‍. അറ്റത്തൊരിടത്ത്‌ അഞ്ജനം കലര്‍ന്ന പാടുപോലുമുണ്ടല്ലോ, കൃഷ്ണന് കണ്ണു തുടയ്ക്കുമ്പോള്‍ പറ്റുന്ന പാടുപോലെ, അവളുടെ ഹൃദയം ത്രസിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയ ഉദ്വേഗംകൊണ്ട്‌ കയ്യുംകാലും തണുക്കുന്നു. എത്തിവലിഞ്ഞ്‌ അവള്‍ വീണ്ടും നന്ദഗോപരുടെ ഗൃഹത്തിലേക്ക്‌ നോക്കി. അവിടെ ആരോ വന്നിട്ടുണ്ടെന്ന്‌ തീര്‍ച്ചയാണ്‌. യശോദാദേവി ബദ്ധപ്പെട്ട്‌ അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും നടക്കുന്നു. എന്തൊക്കെയോ വിഭവങ്ങളൊരുക്കുന്ന തിരക്ക്‌. നന്ദമ്മാമനാണെങ്കില്‍ ആതിഥ്യമര്യാദകളില്‍ തിടുക്കം കാട്ടുന്നു. അന്ന് കൃഷ്ണന് തേരിലേറിപ്പോയതിനുശേഷം ഇത്രനാളും അവിടെ ഇങ്ങനെ ശബ്ദവും ഇളക്കവും ഇല്ലായിരുന്നുവല്ലോ.
അവിടെ ആരോ വന്നിട്ടുണ്ട്‌. അവള്‍ പശുവിനെ മുറ്റത്തുതന്നെ നിര്‍ത്തി. പിന്നിലൂടെ നടന്ന്‌ നന്ദഗൃഹത്തിലേക്ക്‌ ചെന്നു. ഉമ്മറത്തെ തിണ്ണയില്‍ ഒരാള്‍ ഇരിക്കുന്നു. പ്രായം കൃഷ്ണനേക്കാള്‍ തോന്നിക്കുന്നുണ്ട്‌. പക്ഷേ അരയില്‍ മഞ്ഞപ്പട്ട്, കഴുത്തില്‍ വനമാല. ചന്ദ്രഭഗയ്ക്ക്‌ കണ്ണെടുക്കാന്‍ തോന്നുന്നില്ല. ആ മഞ്ഞത്തുകില്‍ കൃഷ്ണന്റേതുതന്നെ. വനമാല കൃഷ്ണന് ചാര്‍ത്തിയതുതന്നെ. സംശയമില്ല. കസ്തൂരിയുടേയും ഗോരോചനത്തിന്റേയും ഗന്ധം വരുന്നു. കൃഷ്ണന്റെ ഗന്ധം! അവള്‍ക്ക്‌ ഉത്സാഹംകൊണ്ട്‌ ബോധക്ഷയം വരുന്നതുപോലെ തോന്നി. കൃഷ്ണന്റെ മഞ്ഞപ്പട്ടിന്റെ ശോഭ! കൃഷ്ണന്റെ വനമാലയുടെ ഗന്ധം! കുറച്ചുനേരം അങ്ങനെനോക്കി നിന്നിട്ട്‌ പിന്നെ വേഗം ചന്ദ്രഭഗയുടെ ഗൃഹത്തിലേയ്ക്കോടി. അവിടുന്ന് അവളെക്കൂട്ടി ചിത്രാംഗദയുടെ വീട്ടിലേക്ക്‌. പിന്നെ ശ്യാമയെ വിളിക്കാന്‍. മിത്രയെ, മിത്രവിന്ദയേ...എല്ലാവരോടും ഒന്നുതന്നെ പറഞ്ഞു- "വേഗം നന്ദഗൃഹത്തിലേയ്ക്ക്‌ വാ"
പ്രഭാതകൃത്യങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞ്‌ ഉദ്ധവന്‍ നന്ദഗോപരുടെ വീട്ടിലെ പുറത്തളത്തില്‍ ഇരിക്കുകയായിരുന്നു. അടുത്തിരുന്നുകൊണ്ട്‌ നന്ദഗോപന്‍ കൃഷ്ണന്റെ ബാലലീലകളെ പേര്‍ത്തുംപേര്‍ത്തും വിവരിക്കുകയാണ്‌. കൃഷ്ണന്റെ സ്നേഹം, വിനയം, ഔദാര്യം, ധീരത, കുസൃതിത്തരങ്ങള്‍...."ആ പന്ത്രണ്ട്‌ കൊല്ലം നിമിഷാര്‍ദ്ധം പോലെയങ്ങ്‌ പോയല്ലേ..."
നന്ദഗോപര്‍ വാക്കുകള്‍ നിര്‍ത്തിയിട്ട്‌ നെടുവീര്‍പ്പിട്ടു. കുറച്ചുനേരം തലതാഴ്ത്തി ഇരുന്നു. പിന്നെ, പതുക്കെ അവിടെനിന്നും എഴുന്നേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തു. ഉദ്ധവര്‍ വീണ്ടും ഗോവിന്ദസ്മരണയില്‍ മുഴുകി. വളകിലുക്കവും വസ്ത്രങ്ങളുടെ പടപടപ്പും കേട്ടിട്ടാണ്‌ അദ്ദേഹം തിരിഞ്ഞുനോക്കിയത്‌. ചുവന്ന പട്ടുചേല ചുറ്റി, മെയ്യ്‌ നിറയെ ആഭരണങ്ങളണിഞ്ഞ ഗോപസ്ത്രീകള്‍ ചുറ്റും വന്നുനില്‍ക്കുന്നു. അവര്‍ ഉദ്ധവരെ ഇമവെട്ടാതെ നോക്കിനില്‍ക്കുകയാണ്‌. ആര്‍ക്കും ഒന്നും ചോദിക്കുവാന്‍ തന്നെ സാധിക്കുന്നില്ല. മൗനബദ്ധരായതുപോലെ അവരങ്ങനെ നില്‍ക്കുന്നു. അപ്പോള്‍ ഉദ്ധവര്‍തന്നെയാണ്‌ മൗനം ഭഞ്ജിച്ചത്‌. "കൃഷ്ണന്റെ സന്ദേശവുമായി വന്നതാണ്‌ ഞാന്‍" അതുകേട്ട ഗോപീവൃന്ദം കുറേക്കൂടി അടുത്തേയ്ക്ക്‌ നീങ്ങി. എല്ലാവരും കൂടി ഒന്നിച്ചാണ്‌ പറഞ്ഞത്‌.
"പറയൂ, വേഗം പറയൂ." "കൃഷ്ണന് നിങ്ങളെ മറന്നിട്ടില്ല"
"അത്‌ ഞങ്ങള്‍ക്കറിയാം. അറിയേണ്ടത്‌ കൃഷ്ണന് സുഖമല്ലേ എന്നാണ്" "സുഖമാണ്‌". കൂടുതല്‍ പറയുവാനിടകിട്ടും മുമ്പ്‌ ഒരു ഗോപി പറഞ്ഞുതുടങ്ങി. "കൃഷ്ണന് കുടെക്കൂടെ ഒരു വയറുവേദന വരുമായിരുന്നു. അതിപ്പോഴും പതിവുണ്ടോ ആവോ. അന്ന് യശോദാദേവി പലപല മരുന്നുകള്‍ കൊടുത്തിട്ടും ഒരു തവണ അത്‌ മാറിയില്ല. പിന്നെ ഞാനൊരു വെറും മുക്ക്ടി കലക്കിക്കൊടുത്തപ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് ചിരിച്ചുകൊണ്ട്‌ അടുത്ത് വന്ന്‌ ചെവിയില്‍ പറഞ്ഞു. "കമുദിനി അശ്വനീ ദേവതകളുടെ സന്താനം തന്നെ; വയറുവേദന ഓടിപ്പോയല്ലോ..."
ശ്യാമ ഓര്‍മിച്ചത്‌ വേറൊരു സന്ദര്‍ഭമാണ്‌.
"ചിലപ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് ഉറക്കം വരാത്ത രാത്രികളാവും. എന്നാല്‍, പിറ്റേദിവസം പറയുകയാണ്‌. ശ്യാമേ നിന്നെത്തന്നെ ഓര്‍ത്തുകൊണ്ടങ്ങനെ കിടന്നു. രാത്രി കഴിഞ്ഞുപോയതേ അറിഞ്ഞില്ല. പിന്നില്‍ ഒതുങ്ങിനില്‍ക്കുകയായിരുന്ന മിത്രവിന്ദ അപ്പോഴാണ്‌ മുന്നിലേക്ക്‌ തള്ളിനീങ്ങിവന്നത്‌. കൃഷ്ണസ്മരണ അവളെ ആവേശംകൊള്ളിച്ചിരുന്നു. കിതപ്പമര്‍ത്തിക്കൊണ്ട്‌ അവള്‍ ഉദ്ധവരോട്‌ പറഞ്ഞുതുടങ്ങി. "ഹേ മഹാനുഭാവന്‍, ഒരു നട്ടുച്ചയ്ക്ക്‌ കൃഷ്ണന് എന്റെ വീട്ടില്‍വന്നു. വാതില്‍ തുറന്ന്‌ അകത്തേക്ക്‌ കടക്കുന്നത്‌ കണ്ടു. ചിലമ്പൊലി വ്യക്തമായും കേട്ടു. പക്ഷേ, പിന്നെ കണ്ടതുമില്ല. കുറേ തിരഞ്ഞുനോക്കി. ഇത്ര പെട്ടെന്നെവിടെപ്പോയി? കൃഷ്ണനെ കാണാഞ്ഞ്‌ എനിക്ക്‌ ഇരിക്കപ്പൊറുതിയില്ലാതായി. അസ്വസ്ഥത സഹിച്ച്‌ കണ്ണടച്ച്‌ ഇരുന്നപ്പോള്‍ എന്റെ ഉള്ളിലിതാ ഒരു നീലപ്രകാശം. അവിടെ കൃഷ്ണന് കള്ളച്ചിരിയുമായി നില്‍ക്കുന്നു" മിത്രവിന്ദയ്ക്ക്‌ കണ്ഠമിടറി. കണ്ണുകള്‍ നിറഞ്ഞു കവിഞ്ഞു. ബോധക്ഷയം വരുന്നതുപോലെ അവള്‍ ചുമര്‍ ചാരിനിന്നു. പിന്നേയും ഓരോരുത്തരായി അവരവരുടെ കൃഷ്ണാനുരാഗം വിവരിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. എല്ലാം കണ്ടുംകേട്ടും അമ്പരന്ന്‌ നില്‍ക്കുകയാണ്‌ ഉദ്ധവര്‍.കുറെക്കഴിഞ്ഞ്‌ പരിസരബോധം വന്ന അദ്ദേഹം അറിയിച്ചു. "ഇങ്ങോട്ട്‌ പുറപ്പെടുമ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് എന്നോട്‌ പ്രത്യേകം പറഞ്ഞിരുന്നു, ഗോപികളുടെ ആവശ്യമെല്ലാം നിവര്‍ത്തിക്കണമെന്ന്‌".
അപ്പോള്‍ പിന്നില്‍നിന്ന്‌ ഒരു കൂട്ടച്ചിരി കേട്ടു. ഗോപികള്‍ ഒന്നിച്ചുചിരിക്കുന്നു.
"ഗോപികള്‍ക്ക്‌ ആവശ്യമോ? എന്താവശ്യം?" പിന്നെ അവര്‍ പെട്ടെന്ന്‌ ഗൗരവം പൂണ്ടു. "ഞങ്ങള്‍ രാവും പകലും വേറെ വേറെ അറിയുന്നില്ല. രസഗന്ധങ്ങളറിയുന്നില്ല. ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തില്‍ ഒരൊറ്റ മോഹമേയുള്ളൂ. കൃഷ്ണന് സുഖമുണ്ടാവണം. കൃഷ്ണന് സുഖമായിരിക്കണം".
പെട്ടെന്ന്‌ ഉദ്ധവരെക്കൂടി അമ്പരപ്പിച്ചുകൊണ്ട്‌ ആ വ്രജസ്ത്രീകള്‍ പരിസരം മറന്ന്‌ കൃഷ്ണഗീതികള്‍ പാടി ആനന്ദനൃത്തം ചെയ്യുവാന്‍ തുടങ്ങി. അത്‌ നോക്കിനിന്ന ഉദ്ധവര്‍ക്ക്‌ സ്വന്തം കണ്ണുകളെ വിശ്വസിക്കുവാന്‍ കഴിയുന്നില്ല-എന്ത്‌? ആ നൃത്തത്തിനിടയില്‍ ഒരു നീലവെളിച്ചം കാണുന്നുവല്ലോ. മയില്‍പ്പീലി, മഞ്ഞത്തുകില്‍, ചിലങ്കയുടേയും കിങ്ങിണിയുടേയും നാദം, ഓടക്കുഴല്‍ വിളി, അപ്പോള്‍ ആ മഹാപുണ്യശാലി ഇടയപ്പെണ്ണുങ്ങളുടെ കാല്‍ക്കല്‍ സാഷ്ടാംഗം പ്രണമിച്ച്‌ അദ്ദേഹം ചൊല്ലി-
"വന്ദേ നന്ദവ്രജസ്ത്രീണാം
പാദരേണുമഭീക്ഷണശഃ
യാസാം ഹരികഥോല്‍ഗീതം
പിനാതി ഭൂവനത്രയം"
നന്ദഗോപരുടെ മുറ്റത്തെ അയക്കോലില്‍ ഒരു മഞ്ഞപ്പട്ട് തോരാനിട്ടിരിക്കുന്നത്‌ ആദ്യം ചന്ദ്രഭഗയാണ്‌ കണ്ടത്‌. രാവിലെ പശുക്കറവിനിരിക്കുമ്പോള്‍ അവള്‍ അങ്ങോട്ടൊന്ന്‌ നോക്കിപ്പോയി. ചെയ്തുവന്ന ഒരു ശീലം. പക്ഷേ ഇപ്പോഴൊക്കെ അധികം നോക്കാന്‍ പറ്റില്ല. കണ്ണുനിറയും. അവിടെ, മുറ്റത്തെ പവിഴമല്ലി ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. അതിന്മേല്‍ ചാരിനിന്നുകൊണ്ട്‌ ഓടക്കുഴല്‍ വിളിക്കുന്നതിനിടയില്‍ കണ്ണന്റെ കുസൃതി നിറഞ്ഞ നീള്‍മിഴികള്‍ എത്രവേഗം ഇങ്ങോട്ട്‌ പറന്നെത്തിയിരുന്നു! അബദ്ധത്തില്‍ അങ്ങോട്ടൊന്ന്‌ നോക്കിപ്പോയാലോ, ആ കണ്ണുകള്‍ പെട്ടെന്ന്‌ ചുമക്കുന്നതും കാണാം. ആ കാലമൊക്കെ എത്ര പെട്ടെന്ന്‌ കഴിഞ്ഞുപോയി.അവള്‍ പശുവിനെ തലോടിക്കൊണ്ട്‌ നിന്ന്‌ പിന്നെയും അങ്ങോട്ടുതന്നെ നോക്കി. നേരിയ ചുവപ്പുനിറം കലര്‍ന്ന ആ മഞ്ഞപ്പട്ട് മറ്റാരുടെയുമല്ല. കൃഷ്ണന് ഞൊറിയുന്നതുപോലെതന്നെയാണ്‌ ആ ചുളിവുകള്‍. അറ്റത്തൊരിടത്ത്‌ അഞ്ജനം കലര്‍ന്ന പാടുപോലുമുണ്ടല്ലോ, കൃഷ്ണന് കണ്ണു തുടയ്ക്കുമ്പോള്‍ പറ്റുന്ന പാടുപോലെ, അവളുടെ ഹൃദയം ത്രസിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയ ഉദ്വേഗംകൊണ്ട്‌ കയ്യുംകാലും തണുക്കുന്നു. എത്തിവലിഞ്ഞ്‌ അവള്‍ വീണ്ടും നന്ദഗോപരുടെ ഗൃഹത്തിലേക്ക്‌ നോക്കി. അവിടെ ആരോ വന്നിട്ടുണ്ടെന്ന്‌ തീര്‍ച്ചയാണ്‌. യശോദാദേവി ബദ്ധപ്പെട്ട്‌ അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും നടക്കുന്നു. എന്തൊക്കെയോ വിഭവങ്ങളൊരുക്കുന്ന തിരക്ക്‌. നന്ദമ്മാമനാണെങ്കില്‍ ആതിഥ്യമര്യാദകളില്‍ തിടുക്കം കാട്ടുന്നു. അന്ന് കൃഷ്ണന് തേരിലേറിപ്പോയതിനുശേഷം ഇത്രനാളും അവിടെ ഇങ്ങനെ ശബ്ദവും ഇളക്കവും ഇല്ലായിരുന്നുവല്ലോ.
അവിടെ ആരോ വന്നിട്ടുണ്ട്‌. അവള്‍ പശുവിനെ മുറ്റത്തുതന്നെ നിര്‍ത്തി. പിന്നിലൂടെ നടന്ന്‌ നന്ദഗൃഹത്തിലേക്ക്‌ ചെന്നു. ഉമ്മറത്തെ തിണ്ണയില്‍ ഒരാള്‍ ഇരിക്കുന്നു. പ്രായം കൃഷ്ണനേക്കാള്‍ തോന്നിക്കുന്നുണ്ട്‌. പക്ഷേ അരയില്‍ മഞ്ഞപ്പട്ട്, കഴുത്തില്‍ വനമാല. ചന്ദ്രഭഗയ്ക്ക്‌ കണ്ണെടുക്കാന്‍ തോന്നുന്നില്ല. ആ മഞ്ഞത്തുകില്‍ കൃഷ്ണന്റേതുതന്നെ. വനമാല കൃഷ്ണന് ചാര്‍ത്തിയതുതന്നെ. സംശയമില്ല. കസ്തൂരിയുടേയും ഗോരോചനത്തിന്റേയും ഗന്ധം വരുന്നു. കൃഷ്ണന്റെ ഗന്ധം! അവള്‍ക്ക്‌ ഉത്സാഹംകൊണ്ട്‌ ബോധക്ഷയം വരുന്നതുപോലെ തോന്നി. കൃഷ്ണന്റെ മഞ്ഞപ്പട്ടിന്റെ ശോഭ! കൃഷ്ണന്റെ വനമാലയുടെ ഗന്ധം! കുറച്ചുനേരം അങ്ങനെനോക്കി നിന്നിട്ട്‌ പിന്നെ വേഗം ചന്ദ്രഭഗയുടെ ഗൃഹത്തിലേയ്ക്കോടി. അവിടുന്ന് അവളെക്കൂട്ടി ചിത്രാംഗദയുടെ വീട്ടിലേക്ക്‌. പിന്നെ ശ്യാമയെ വിളിക്കാന്‍. മിത്രയെ, മിത്രവിന്ദയേ...എല്ലാവരോടും ഒന്നുതന്നെ പറഞ്ഞു- "വേഗം നന്ദഗൃഹത്തിലേയ്ക്ക്‌ വാ"
പ്രഭാതകൃത്യങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞ്‌ ഉദ്ധവന്‍ നന്ദഗോപരുടെ വീട്ടിലെ പുറത്തളത്തില്‍ ഇരിക്കുകയായിരുന്നു. അടുത്തിരുന്നുകൊണ്ട്‌ നന്ദഗോപന്‍ കൃഷ്ണന്റെ ബാലലീലകളെ പേര്‍ത്തുംപേര്‍ത്തും വിവരിക്കുകയാണ്‌. കൃഷ്ണന്റെ സ്നേഹം, വിനയം, ഔദാര്യം, ധീരത, കുസൃതിത്തരങ്ങള്‍...."ആ പന്ത്രണ്ട്‌ കൊല്ലം നിമിഷാര്‍ദ്ധം പോലെയങ്ങ്‌ പോയല്ലേ..."
നന്ദഗോപര്‍ വാക്കുകള്‍ നിര്‍ത്തിയിട്ട്‌ നെടുവീര്‍പ്പിട്ടു. കുറച്ചുനേരം തലതാഴ്ത്തി ഇരുന്നു. പിന്നെ, പതുക്കെ അവിടെനിന്നും എഴുന്നേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തു. ഉദ്ധവര്‍ വീണ്ടും ഗോവിന്ദസ്മരണയില്‍ മുഴുകി. വളകിലുക്കവും വസ്ത്രങ്ങളുടെ പടപടപ്പും കേട്ടിട്ടാണ്‌ അദ്ദേഹം തിരിഞ്ഞുനോക്കിയത്‌. ചുവന്ന പട്ടുചേല ചുറ്റി, മെയ്യ്‌ നിറയെ ആഭരണങ്ങളണിഞ്ഞ ഗോപസ്ത്രീകള്‍ ചുറ്റും വന്നുനില്‍ക്കുന്നു. അവര്‍ ഉദ്ധവരെ ഇമവെട്ടാതെ നോക്കിനില്‍ക്കുകയാണ്‌. ആര്‍ക്കും ഒന്നും ചോദിക്കുവാന്‍ തന്നെ സാധിക്കുന്നില്ല. മൗനബദ്ധരായതുപോലെ അവരങ്ങനെ നില്‍ക്കുന്നു. അപ്പോള്‍ ഉദ്ധവര്‍തന്നെയാണ്‌ മൗനം ഭഞ്ജിച്ചത്‌. "കൃഷ്ണന്റെ സന്ദേശവുമായി വന്നതാണ്‌ ഞാന്‍" അതുകേട്ട ഗോപീവൃന്ദം കുറേക്കൂടി അടുത്തേയ്ക്ക്‌ നീങ്ങി. എല്ലാവരും കൂടി ഒന്നിച്ചാണ്‌ പറഞ്ഞത്‌.
"പറയൂ, വേഗം പറയൂ." "കൃഷ്ണന് നിങ്ങളെ മറന്നിട്ടില്ല"
"അത്‌ ഞങ്ങള്‍ക്കറിയാം. അറിയേണ്ടത്‌ കൃഷ്ണന് സുഖമല്ലേ എന്നാണ്" "സുഖമാണ്‌". കൂടുതല്‍ പറയുവാനിടകിട്ടും മുമ്പ്‌ ഒരു ഗോപി പറഞ്ഞുതുടങ്ങി. "കൃഷ്ണന് കുടെക്കൂടെ ഒരു വയറുവേദന വരുമായിരുന്നു. അതിപ്പോഴും പതിവുണ്ടോ ആവോ. അന്ന് യശോദാദേവി പലപല മരുന്നുകള്‍ കൊടുത്തിട്ടും ഒരു തവണ അത്‌ മാറിയില്ല. പിന്നെ ഞാനൊരു വെറും മുക്ക്ടി കലക്കിക്കൊടുത്തപ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് ചിരിച്ചുകൊണ്ട്‌ അടുത്ത് വന്ന്‌ ചെവിയില്‍ പറഞ്ഞു. "കമുദിനി അശ്വനീ ദേവതകളുടെ സന്താനം തന്നെ; വയറുവേദന ഓടിപ്പോയല്ലോ..."
ശ്യാമ ഓര്‍മിച്ചത്‌ വേറൊരു സന്ദര്‍ഭമാണ്‌.
"ചിലപ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് ഉറക്കം വരാത്ത രാത്രികളാവും. എന്നാല്‍, പിറ്റേദിവസം പറയുകയാണ്‌. ശ്യാമേ നിന്നെത്തന്നെ ഓര്‍ത്തുകൊണ്ടങ്ങനെ കിടന്നു. രാത്രി കഴിഞ്ഞുപോയതേ അറിഞ്ഞില്ല. പിന്നില്‍ ഒതുങ്ങിനില്‍ക്കുകയായിരുന്ന മിത്രവിന്ദ അപ്പോഴാണ്‌ മുന്നിലേക്ക്‌ തള്ളിനീങ്ങിവന്നത്‌. കൃഷ്ണസ്മരണ അവളെ ആവേശംകൊള്ളിച്ചിരുന്നു. കിതപ്പമര്‍ത്തിക്കൊണ്ട്‌ അവള്‍ ഉദ്ധവരോട്‌ പറഞ്ഞുതുടങ്ങി. "ഹേ മഹാനുഭാവന്‍, ഒരു നട്ടുച്ചയ്ക്ക്‌ കൃഷ്ണന് എന്റെ വീട്ടില്‍വന്നു. വാതില്‍ തുറന്ന്‌ അകത്തേക്ക്‌ കടക്കുന്നത്‌ കണ്ടു. ചിലമ്പൊലി വ്യക്തമായും കേട്ടു. പക്ഷേ, പിന്നെ കണ്ടതുമില്ല. കുറേ തിരഞ്ഞുനോക്കി. ഇത്ര പെട്ടെന്നെവിടെപ്പോയി? കൃഷ്ണനെ കാണാഞ്ഞ്‌ എനിക്ക്‌ ഇരിക്കപ്പൊറുതിയില്ലാതായി. അസ്വസ്ഥത സഹിച്ച്‌ കണ്ണടച്ച്‌ ഇരുന്നപ്പോള്‍ എന്റെ ഉള്ളിലിതാ ഒരു നീലപ്രകാശം. അവിടെ കൃഷ്ണന് കള്ളച്ചിരിയുമായി നില്‍ക്കുന്നു" മിത്രവിന്ദയ്ക്ക്‌ കണ്ഠമിടറി. കണ്ണുകള്‍ നിറഞ്ഞു കവിഞ്ഞു. ബോധക്ഷയം വരുന്നതുപോലെ അവള്‍ ചുമര്‍ ചാരിനിന്നു. പിന്നേയും ഓരോരുത്തരായി അവരവരുടെ കൃഷ്ണാനുരാഗം വിവരിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. എല്ലാം കണ്ടുംകേട്ടും അമ്പരന്ന്‌ നില്‍ക്കുകയാണ്‌ ഉദ്ധവര്‍.കുറെക്കഴിഞ്ഞ്‌ പരിസരബോധം വന്ന അദ്ദേഹം അറിയിച്ചു. "ഇങ്ങോട്ട്‌ പുറപ്പെടുമ്പോള്‍ കൃഷ്ണന് എന്നോട്‌ പ്രത്യേകം പറഞ്ഞിരുന്നു, ഗോപികളുടെ ആവശ്യമെല്ലാം നിവര്‍ത്തിക്കണമെന്ന്‌".
അപ്പോള്‍ പിന്നില്‍നിന്ന്‌ ഒരു കൂട്ടച്ചിരി കേട്ടു. ഗോപികള്‍ ഒന്നിച്ചുചിരിക്കുന്നു.
"ഗോപികള്‍ക്ക്‌ ആവശ്യമോ? എന്താവശ്യം?" പിന്നെ അവര്‍ പെട്ടെന്ന്‌ ഗൗരവം പൂണ്ടു. "ഞങ്ങള്‍ രാവും പകലും വേറെ വേറെ അറിയുന്നില്ല. രസഗന്ധങ്ങളറിയുന്നില്ല. ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയത്തില്‍ ഒരൊറ്റ മോഹമേയുള്ളൂ. കൃഷ്ണന് സുഖമുണ്ടാവണം. കൃഷ്ണന് സുഖമായിരിക്കണം".
പെട്ടെന്ന്‌ ഉദ്ധവരെക്കൂടി അമ്പരപ്പിച്ചുകൊണ്ട്‌ ആ വ്രജസ്ത്രീകള്‍ പരിസരം മറന്ന്‌ കൃഷ്ണഗീതികള്‍ പാടി ആനന്ദനൃത്തം ചെയ്യുവാന്‍ തുടങ്ങി. അത്‌ നോക്കിനിന്ന ഉദ്ധവര്‍ക്ക്‌ സ്വന്തം കണ്ണുകളെ വിശ്വസിക്കുവാന്‍ കഴിയുന്നില്ല-എന്ത്‌? ആ നൃത്തത്തിനിടയില്‍ ഒരു നീലവെളിച്ചം കാണുന്നുവല്ലോ. മയില്‍പ്പീലി, മഞ്ഞത്തുകില്‍, ചിലങ്കയുടേയും കിങ്ങിണിയുടേയും നാദം, ഓടക്കുഴല്‍ വിളി, അപ്പോള്‍ ആ മഹാപുണ്യശാലി ഇടയപ്പെണ്ണുങ്ങളുടെ കാല്‍ക്കല്‍ സാഷ്ടാംഗം പ്രണമിച്ച്‌ അദ്ദേഹം ചൊല്ലി-
"വന്ദേ നന്ദവ്രജസ്ത്രീണാം
പാദരേണുമഭീക്ഷണശഃ
യാസാം ഹരികഥോല്‍ഗീതം
പിനാതി ഭൂവനത്രയം"
അയ്യാരയിരത്തിലേറേ വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കുമുമ്പാണ് ശ്രീകൃഷ്ണന്‍ ജീവിച്ചിരുന്നത്. ഇപ്പോഴും ശ്രീകൃഷ്ണനെ ജനങ്ങള്‍ ഓര്‍മ്മിക്കുകയും ആരാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് അവിടുത്തെ മഹത്വത്തിന്റെ തെളിവാണ്. ശ്രീകൃഷ്ണനെ ആരാധിക്കുക എന്നാല്‍ ശ്രീകൃഷ്ണനായിത്തീരുക എന്നാണ്. ശ്രീകൃഷ്ണന്റെ ജീവിതദര്‍ശനം നമ്മുടെ ജീവിതമാകുകയാണ് വേണ്ടത്.
ആണ്ടിലൊരിക്കല്‍ മാത്രം അനുഷ്ഠിക്കുന്ന വ്രതമാണ് അഷ്ടമി രോഹിണീ വ്രതം. വ്രതമനുഷ്ഠിക്കുന്നവര്‍ പുലര്‍ച്ചെ കുളിച്ച് ശ്രീകൃഷ്ണക്ഷേത്ര ദര്‍ശനം നടത്തി ഭാഗവത് നാമോച്ചാരണവും ഭഗവത്കഥാകഥനവും ശ്രവണവും പുരാണപാരായണവും സത്സംഗവുമായി കഴിയണം. അന്ന് പൂര്‍ണോപവാസമാനുഷ്ഠിക്കണം. ശ്രീകൃഷ്ണജനനസമയമായ അര്‍ദ്ധരാത്രി കഴിവോളം ഉറങ്ങാതിരിക്കുകയും വേണം. മഹാവിഷ്ണുപ്രീതിയും ഐശ്വര്യവുമാണ് വ്രതാനുഷ്ഠാനഫലം.
വിഷ്ണുവാണ് ശ്രീകൃഷ്ണന്‍. വിഷ്ണുവിന് ചേരുന്ന വഴിപാടുകളും അര്‍ച്ചനകളും എല്ലാം പൊതുവേ ശ്രീകൃഷ്ണനും ആകാവുന്നതാണ്. എന്നാല്‍ വെണ്ണ നൈവേദ്യവും നെയ് വിളക്കുമാണ് ശ്രീകൃഷ്ണ ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ കണ്ടുവരുന്ന പ്രധാന വഴിപാടുകള്‍. രാജഗോപാല മന്ത്ര പുഷ്പാഞ്ജലി, പുരുഷ സൂക്ത പുഷ്പാഞ്ജലി എന്നിവയും പ്രധാന വഴിപാടുകള്‍ തന്നെ.Kadappad :
janmabhumidaily
Wednesday, August 17, 2011
Hindu Against CORRUPTION - support ANNA HAZARE..
അറിയപ്പെടാത്ത ഹസാരെ -
സപ്തംബര്‍, 1965 ഖേംകരണ്‍: ഒരു മിലിട്ടറി ട്രക്കില്‍ ഇന്ത്യന്‍ പട്ടാളക്കാര്‍ കുലുങ്ങിയും തട്ടിയും മുട്ടിയും യുദ്ധഭൂമിയിലൂടെ കടന്നുപോവുകയാണ്‌. പെട്ടെന്നാണ്‌ പാക്പോര്‍ വിമാനം വലിയ ഹുങ്കാരത്തോടെ താഴോട്ട്‌ വന്ന്‌ ബോംബ്‌ വര്‍ഷം തുടങ്ങിയത്‌. ക്ഷണത്തില്‍ ആ ട്രക്കിന്റെ ഡ്രൈവര്‍-കിഷന്‍ ബാബുറാവു ഹസാരെ തന്റെ ട്രക്ക്‌ നിറയെയുള്ള പട്ടാളക്കാരുമായി മുന്നോട്ടു കുതിച...്ചു, എല്ലാവരേയും സുരക്ഷിതരാക്കണം! ഇതിനിടെ ചീറിപ്പായുന്ന ഒരു തീക്കട്ട നെറ്റിക്കടുത്തേക്ക്‌ പാഞ്ഞടുക്കുന്നതു കണ്ട്‌ അയാള്‍ വണ്ടിയുടെ ഡാഷ്‌ ബോര്‍ഡിന്‌ കീഴേക്ക്‌ കുനിഞ്ഞതും ബ്രേക്ക്‌ ആഞ്ഞു ചവിട്ടയതും ഒന്നിച്ചായിരുന്നു. ട്രക്കിന്റെ മുന്നിലെ ഗ്ലാസും മറ്റും തകര്‍ത്തു തരിപ്പണമാക്കി വന്ന വെടിയുണ്ടകള്‍ തൊട്ടടുത്തിരിക്കുന്ന പട്ടാളക്കാരനെ പൊതിയുന്നത്‌ ഹസാരെ കണ്ടു. ട്രക്കുമായി ആ 25 കാരന്‍ വീണ്ടും മുന്നോട്ട്‌…വ്യോമാക്രമണം വീണ്ടുമുണ്ടായി….ആ പോര്‍ വിമാനം പിന്‍വാങ്ങിയപ്പോഴേക്കും ട്രക്കിലെ ഡസന്‍കണക്കിന്‌ ജവാന്മാര്‍ മരിച്ചിരുന്നു. അവശേഷിച്ചവരില്‍ ഹസാരെയും ഉണ്ടായിരുന്നു, വലിയ പരിക്കുകളൊന്നുമില്ലാതെ. “ദൈവമേ നീയെന്നെ രക്ഷിച്ചു” ഹസാരെ മനസ്സില്‍ പറഞ്ഞു. പക്ഷേ വീണ്ടും വീണ്ടും അയാള്‍ സ്വയം ചോദിച്ചു- “എന്തിനുവേണ്ടി?”
റാലെഗോണ്‍ സിദ്ധി എന്ന ഗ്രാമത്തിലാണ്‌ ബാബുറാവു ഹസാരെയെ ഞാന്‍ കാണുന്നത്‌. ആ ഗ്രാമം കണ്ടപ്പോള്‍ ദൈവം അയാളെ രക്ഷിച്ചതെന്തിനാണെന്ന്‌ മനസ്സിലായി. 1970 കളില്‍ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ അഹമ്മദ്‌ നഗര്‍ ജില്ലയിലെ പിന്നോക്ക പ്രദേശങ്ങളിലെ മറ്റു പല ഗ്രാമങ്ങള്‍ പോലെ തന്നെയായിരുന്നു റാലെഗണ്‍ സിദ്ധി. കാലവര്‍ഷ സമയത്തുള്ള വെള്ളമുപയോഗിച്ച്‌ ഒരു വിളവ്‌ കിട്ടിയാലായി. ഗ്രാമത്തിലുള്ള 315 കുടുംബങ്ങളില്‍ 70 ശതമാനവും നിത്യദാരിദ്ര്യത്തിലായിരുന്നു. റാലെഗോണ്‍ സിദ്ധിയ്ക്ക്‌ പക്ഷെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകതയുണ്ടായിരുന്നു. ആ ചെറിയ ഗ്രാമത്തില്‍ 40-ഓളം വാറ്റു കേന്ദ്രങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു; അവിടം കുടിയന്‍മാരുടേയും ചൂതാട്ടക്കാരുടേയും കേന്ദ്രമായിരുന്നു. പിടിച്ചുപറിയും മോഷണവും തല്ലും വക്കാണവും നിത്യസംഭവങ്ങളായിരുന്നു.
1975 ലാണ്‌ ഹസാരെ ഈ ഗ്രാമത്തിലേക്ക്‌ തിരിച്ചെത്തുന്നത്‌. അന്നുമുതല്‍ ഇന്നുവരെ അദ്ദേഹം നേതൃത്വം നല്‍കിയ ഒരു ജനകീയ സംരംഭമാണ്‌ അതിന്റെ മുഖഛായ എന്നെന്നേക്കുമായി മാറ്റി മറിച്ചത്‌. ഇന്ന്‌ റാലേഗോണ്‍ സിദ്ധി പുരോഗതിയും അച്ചടക്കവുമുള്ള ഒരു മാതൃകാഗ്രാമമാണ്‌. അതിന്റെ സൂചനകള്‍ എത്രയോ പ്രകടമാണ്‌. അവിടെയുള്ള വയലുകളില്‍ ധാന്യസമൃദ്ധി വേണ്ടുവോളം, അവിടെ ബാങ്കുണ്ട്‌, ബോര്‍ഡിങ്ങ്‌ സ്ക്കൂളുണ്ട്‌, ബയോഗ്യാസ്‌ പ്ലാന്റുകളുണ്ട്‌; പല കര്‍ഷകരും സ്വന്തം മോപ്പഡുകളില്‍ സഞ്ചരിക്കുന്നു. ഇതിലെല്ലാം ഉപരി ഹസാരെയുടെ ഇടപെടല്‍മൂലം ഈ ഗ്രാമത്തിനുണ്ടായ സാമൂഹിക മാറ്റമാണ്‌ നമ്മെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുക. റാലെഗോണ്‍ സിദ്ധിഗ്രാമത്തില്‍ ആരും മദ്യപിക്കാറില്ല. വിരലില്ലെണ്ണാവുന്നവര്‍ പുകവലിക്കും, അത്രമാത്രം. ഈ ഗ്രാമത്തില്‍ ഒരു കുറ്റകൃത്യം നടന്നിട്ട്‌ വര്‍ഷങ്ങളായി. തൊട്ടുകൂടായ്മ ഗ്രാമത്തില്‍ ഏതാണ്ട്‌ ഇല്ലാതായി. അഹമ്മദ്‌ നഗര്‍ ജില്ലാ കളക്ടര്‍ രാജീവ്‌ അഗര്‍വാള്‍ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു- “ഹസാരെക്ക്‌ നന്ദി. സമീപത്തുള്ള നൂറുകണക്കിന്‌ ഗ്രാമങ്ങളും ജില്ലകളും ഇന്ന്‌ റാലെഗോണിനെ നോക്കി ആവേശം കൊള്ളുന്നു, റാലെഗോണിനെ മാതൃകയാക്കുന്നു.”
ഇതിനെല്ലാം കാരണക്കാരന്‍ ഈ ഹസാരെയാണെന്ന്‌ വിശ്വസിക്കാന്‍ പ്രയാസം. കാഴ്ചയില്‍ മെലിഞ്ഞ്‌ കുറിയ ഒരു സാധാരണക്കാരന്‍, രണ്ടാമതൊന്ന്‌ നോക്കാന്‍ നമ്മളാരും ശ്രദ്ധിക്കാത്ത ഒരാള്‍. ഇയാള്‍ വളര്‍ന്ന ചുറ്റുപാടുകളും ഒരു വലിയ നേതാവിന്റേതിന്‌ യോജിക്കുന്നതല്ല. ഒരു സാധാരണ കര്‍ഷകന്റെ മകനായ ഹസാരെക്ക്‌ ഏഴാംക്ലാസ്‌ വരെ മാത്രമേ പഠിക്കാനായിട്ടുള്ളൂ. ചെറുപ്പത്തില്‍ ഇയാളുടെ ക്ഷോഭിക്കുന്ന സ്വഭാവം പലതവണ ഇയാളെ കുഴപ്പത്തില്‍ ചാടിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. ഇയാള്‍ ബോംബെയിലുള്ളപ്പോള്‍ തെരുവ്‌ കച്ചവടക്കാരെ സ്ഥിരമായി ശല്യം ചെയ്ത് ഗുണ്ടാപിരിവ്‌ വാങ്ങിയിരുന്ന ഒരു പോലീസുകാരനെ അടിച്ച്‌ അവശനാക്കി അതുമൂലം ഏറെക്കാലം പോലീസിന്റെ നോട്ടപ്പുള്ളിയായിരുന്നു. പട്ടാളത്തിലുള്ളപ്പോഴും ‘കുഴപ്പക്കാരന്‍’ എന്ന പട്ടം ഇയാളില്‍ ചാര്‍ത്തപ്പെട്ടു. പട്ടാളക്കാരനായി അധികമാവുമ്പോഴേക്കും മേലുദ്യോഗസ്ഥന്‍ മെസ്സ്‌-ഫണ്ട്‌ ദുര്‍വിനിയോഗം നടത്തുന്നത്‌ കണ്ട്‌ സഹികെട്ട്‌ പരസ്യമായി ഇതേപ്പറ്റി ചോദ്യം ചെയ്തു. താമസിച്ചില്ല, മേലുദ്യോഗസ്ഥന്റെ അഴിമതിക്കെതിരെ ശബ്ദമുയര്‍ത്തിയതിന്‌ ഹസാരെക്ക്‌ വടക്കു കിഴക്കന്‍ അതിര്‍ത്തി ഗ്രാമത്തിലേക്ക്‌ സ്ഥലമാറ്റ ശിക്ഷയും കിട്ടി.
1964 ല്‍ ദല്‍ഹിയിലെ ഒരു റെയില്‍വേ പ്ലാറ്റ്‌ ഫോമില്‍ വെച്ച്‌ അവിടെയുള്ള പുസ്തകശാലയിലുള്ള ഒരു പുസ്തകമാണ്‌ ഹസാരെയുടെ ജീവിതം മാറ്റിമറിച്ചത്‌. അയാളത്‌ വാങ്ങി. സ്വാമിവിവേകാനന്ദന്റെ ജീവചരിത്രമായിരുന്നു അത്‌. അത്‌ ആര്‍ത്തിയോടെ വായിച്ചു, വീണ്ടും വീണ്ടും വായിച്ചു. അപ്പോള്‍ ഹസാരെക്ക്‌ തന്റെ ജീവിതദൗത്യം തെളിഞ്ഞു വന്നതായി ബോധ്യമായി. ഒരു മനുഷ്യന്‍ മഹാനാവുന്നത്‌ അയാള്‍ മറ്റുള്ളവര്‍ക്ക്‌ നന്മ ചെയ്യുമ്പോഴാണ്‌. ഹസാരെ പിന്നീട്‌ മറ്റ്‌ മതഗ്രന്ഥങ്ങളും ജീവചരിത്രങ്ങളും സാമൂഹ്യപരിഷ്കര്‍ത്താക്കളെക്കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങളും ഏറെ വായിച്ചു. അങ്ങനെ ഖേം കരണിലെ തലനാരിഴക്കുള്ള രക്ഷപ്പെടലിനുശേഷം ഹസാരെ സ്വയം പരിവര്‍ത്തനത്തിന്‌ വിധേയനായി. സസ്യഭുക്കായി, സിഗരറ്റോ ബീഡിയോ വലിക്കില്ല. മദ്യപിക്കില്ല, അവിടേയും നിര്‍ത്തിയില്ല, തന്റെ ഭാവി ജീവിതം സാമൂഹ്യ സേവനത്തിനായി മാത്രം സമര്‍പ്പിച്ചുകൊണ്ട്‌ അവിവാഹിതനായി ജീവിക്കാനും അദ്ദേഹം പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു. ഈ ഭാരതമാണ്‌ എന്റെ കുടുംബം. അദ്ദേഹം സ്വയം തീരുമാനിച്ചു.
തന്റെ മുന്നില്‍ മഹത്തരമായ ഒരു ദൗത്യം പൂര്‍ത്തിയാക്കാനുണ്ടെന്ന്‌ അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിഞ്ഞു. തന്റെ സ്വന്തം ഗ്രാമമായ റാലെഗോണ്‍ സിദ്ധിയുടെ സമഗ്രപുരോഗതി! അതുവരെയുള്ള വാര്‍ഷിക സന്ദര്‍ശന വേളയില്‍ തന്റെ ഗ്രാമത്തിന്റെ കഷ്ടസ്ഥിതികള്‍ കണ്ട്‌ ഹസാരെയുടെ മനസ്സ്‌ തേങ്ങിയിരുന്നു. അവിടെയുള്ള ഗ്രാമക്ഷേത്രം നശിച്ചു വീഴാറായിരിക്കുന്നു. ഹസാരെ സ്വയം പറഞ്ഞു. “എനിക്ക്‌ ഈ ഗ്രാമക്ഷേത്രം വീണ്ടും പുനര്‍നിര്‍മിക്കാനായാല്‍ ഗ്രാമത്തിലെ ജനങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഈശ്വരവിശ്വാസമുണ്ടാവാനും അവരുടെ ജീവിതം നന്നാവാനും അത്‌ ഉപകരിക്കും. പക്ഷെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പക്കല്‍ വേണ്ടത്ര പണമുണ്ടായിരുന്നില്ല. പെന്‍ഷന്‍ പറ്റണമെങ്കില്‍ കുറച്ചു വര്‍ഷങ്ങള്‍ കൂടി പട്ടാളത്തില്‍ സേവനമനുഷ്ഠിക്കേണ്ടിയിരുന്നു…അപ്രകാരം പട്ടാള സേവനം പൂര്‍ത്തിയാക്കി.
അങ്ങനെ, 1975 ല്‍ പട്ടാളത്തില്‍നിന്നും വിരമിച്ച്‌ ഹസാരെ റാലെഗോണ്‍ ഗ്രാമത്തില്‍ തിരിച്ചെത്തി. സേവന ആനുകൂല്യങ്ങളെല്ലംകൂടി 20,000 രൂപ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പക്കലുണ്ടായിരുന്നു. തന്റെ ഗ്രാമക്ഷേത്രം നന്നാക്കാന്‍ ഈ തുക ചെലവിടാന്‍ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചു. ആശാരിമാരേയും മണ്‍പണിക്കാരേയും ഇതിനായി അദ്ദേഹം ഏര്‍പ്പാടാക്കി; അവര്‍ക്കൊപ്പം മരപ്പണിയിലും മണ്‍പണിയിലും അദ്ദേഹവും സ്വയം പങ്കുചേര്‍ന്നു.
ആദ്യമൊക്കെ ആളുകള്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ അത്ര ശ്രദ്ധിച്ചില്ല. ഗ്രാമക്ഷേത്രം ഉയര്‍ന്നുവരാന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ, ഗ്രാമീണരിലും മാറ്റങ്ങള്‍ കണ്ടുതുടങ്ങി. പലരും മരവും മറ്റും സംഭാവനയായി നല്‍കി; പലരും സ്വയം പണിയെടുക്കാന്‍ തയ്യാറായി വരാന്‍ തുടങ്ങി, രാപ്പകല്‍ അവര്‍ അദ്ധ്വാനിച്ചു….പ്രതിഫലമില്ലാതെ. ഹസാരെ പറയുന്നു- ‘ഇതില്‍നിന്ന്‌ ഒരു കാര്യം ഞാന്‍ പഠിച്ചു. നമ്മള്‍ സ്വാര്‍ത്ഥമതികളല്ലായെന്നും നാം അവര്‍ക്കൊപ്പം ഉണ്ടാവുമെന്നും വന്നാല്‍ ജനങ്ങള്‍ നമുക്കൊപ്പമുണ്ടാവും.
ഇതിനകം ഹസാരെക്കൊപ്പം ഒരു സംഘം ചെറുപ്പക്കാര്‍ ഒത്തുചേര്‍ന്നിരുന്നു. അവര്‍ ആദരപുരസ്സരം അദ്ദേഹത്തെ “അണ്ണാ” (വലിയേട്ടാ) എന്നു വിളിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. ഈ ചെറുപ്പക്കാര്‍ക്ക്‌ മുന്നില്‍ അദ്ദേഹം തന്റെ ഗ്രാമത്തെപ്പറ്റിയുള്ള സ്വപ്നങ്ങള്‍ പങ്കുവെച്ചു. ക്രമേണ ക്രമേണ കൂടുതല്‍ ചെറുപ്പക്കാര്‍ ഈ ഗ്രൂപ്പിലേക്ക്‌ ആകൃഷ്ടരായി വരാന്‍ തുടങ്ങി. ഹസാരെ ഇവര്‍ക്ക്‌ ഒരു പേരിട്ടു. ‘തരുണ്‍ മണ്ഡല്‍’ (യുവജനസംഘം)
ഒരു രാത്രി ഏതാനും തരുണ്‍ മണ്ഡല്‍ അംഗങ്ങള്‍ ഗ്രാമക്ഷേത്രത്തിലേക്ക്‌ ഓടി വന്ന്‌ പറഞ്ഞു. അയല്‍ ഗ്രാമത്തിലെ കുടിയന്മാര്‍ വന്ന്‌ നമ്മുടെ ഗ്രാമത്തിലെ ഗുലാബ്‌ ഭാലേക്കറെന്ന കര്‍ഷകനായ നാല്‍പ്പതുകാരനെ അടിച്ച്‌ അവശനാക്കിയിരിക്കുന്നു. ആ കുടിയന്മാരെ സലൂട്ട്‌ ചെയ്തില്ലയെന്നത്രെ കാരണം. “അണ്ണാ”യ്ക്ക്‌ ഈ സംഭവം തീരെ രസിച്ചില്ല. ഉടനെ മുഴുവന്‍ ഗ്രാമവാസികളേയും വിളിച്ചുകൂട്ടി മദ്യപാനത്തിനും വ്യാജവാറ്റിനും ചൂതാട്ടത്തിനുമെതിരെ അദ്ദേഹം ആഞ്ഞടിച്ചു. രണ്ടും കല്‍പ്പിച്ച്‌ അദ്ദേഹം ഉറക്കെ പ്രഖ്യാപിച്ചു- “ഇവിടുത്തെ വാറ്റുകാര്‍ ശ്രദ്ധിക്കുക. ഇനിമുതല്‍ ഇവിടെ വാറ്റ്‌ നിര്‍ത്തണം”അതൊരു ആജ്ഞയായിരുന്നു.
വാറ്റുകാരില്‍ ചിലരെല്ലാം അണ്ണായുടേയും പയ്യന്മാരുടേയും വാക്ക്‌ കേട്ട്‌ താമസിയാതെ അവരുടെ വാറ്റു കേന്ദ്രങ്ങള്‍ അടച്ചുപൂട്ടി. അവശേഷിച്ച മിക്ക വാറ്റു കേന്ദ്രങ്ങളും ദിവസങ്ങള്‍ക്കകം അടിച്ചു തകര്‍ക്കപ്പെട്ടു. ഹസാരെക്ക്‌ ഇതുകൊണ്ടും തൃപ്തി വന്നില്ല. അദ്ദേഹം ഗ്രാമീണരോട്‌ പറഞ്ഞു- “മദ്യപാനം നിര്‍ബന്ധമുള്ളവര്‍ ശ്രദ്ധിക്കുക. ഈ ഗ്രാമത്തില്‍ അതുവേണ്ട. വേണ്ടവര്‍ ഗ്രാമം വിടുക. ഇവിടെ മദ്യപിച്ച്‌ കണ്ടാല്‍ വിവരമറിയും.” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞതു ചെയ്യാനും ഉറച്ചിരുന്നു എന്ന് വരും ദിവസങ്ങള്‍ തെളിയിച്ചു.
ഹസാരെ പറഞ്ഞു- “നിങ്ങള്‍ക്കെന്തെങ്കിലും സമൂലമാറ്റം വരുത്തേണ്ടതായിട്ടുണ്ടോ, അതിന്ന്‌ കുറച്ച്‌ ശാഠ്യവും ശക്തവുമായ നടപടിയും വേണം” പക്ഷെ ഇതെല്ലാം ചെയ്ത ഹസാരയെപ്പറ്റി ഒരൊറ്റ ഗ്രാമീണനുപോലും പരാതിയില്ല, പരിഭവമില്ല.
മദ്യപാനത്തിനുപുറമെ ഗ്രാമത്തിന്റെ ദയനീയ സ്ഥിതിക്ക്‌ കാരണം ഗ്രാമവാസികളുടെ തൊഴിലില്ലായ്മയാണെന്ന്‌ ഹസാരെക്ക്‌ ബോധ്യമായി. വാറ്റുകേന്ദ്രങ്ങള്‍ അടച്ചുപൂട്ടിയതോടെ അതുവഴി ഉപജീവനം കഴിച്ചവര്‍ പട്ടിണിയിലായി. ഇനിയെന്ത്‌ ചെയ്യും എന്ന് ഹസാരെ ചിന്തിച്ചിരിക്കുമ്പോഴാണ്‌ ദിനപ്പത്രത്തിലെ ഒരു ലേഖനം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധയില്‍ പെട്ടത്‌. സര്‍ക്കാര്‍ തലത്തില്‍ ചില പൊതുമരാമത്ത്‌ പണികള്‍ക്കുള്ള കൂലിപ്പണികളുടെ ടെണ്ടര്‍ വിവരങ്ങള്‍ അതിലുണ്ടായിരുന്നു. അദ്ദേഹവും തരുണ്‍ മണ്ഡല്‍ പയ്യന്മാരും ചേര്‍ന്ന്‌ 200 ഓളം ഗ്രാമവാസികളെ സംഘടിപ്പിച്ച്‌ സമയോചിതമായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചതില്‍ ഇവര്‍ക്കെല്ലാം തൊഴിലും വരുമാനവും ഉണ്ടായി.
ഹസാരെ മറ്റൊരു പാഠം കൂടി പഠിക്കുകയായിരുന്നു. ഗവണ്‍മെന്റ്‌ കീഴില്‍ പല പദ്ധതികളും തൊഴിലവസരങ്ങളും വരുന്നുണ്ട്‌. അവ വേണ്ടത്ര പ്രചരിപ്പിക്കാത്തതുമൂലം, അവ വായിച്ചറിയാന്‍ ഗ്രാമീണര്‍ക്ക്‌ വിദ്യാഭ്യാസം ഇല്ലാത്തതുമൂലം ഇത്തരം പദ്ധതികളുടെ ആനുകൂല്യമൊന്നും കിട്ടുന്നില്ല. ഗവണ്‍മെന്റ്‌ പദ്ധതികളും മറ്റും ശ്രദ്ധാപൂര്‍വം പഠിക്കാനായാല്‍ തന്റെ ഗ്രാമവാസികള്‍ക്ക്‌ പല സഹായങ്ങളും തൊഴിലവസരങ്ങളും വരുമാനവും ഉണ്ടാവും.
ഇത്തരം പദ്ധതികളെപ്പറ്റി പരമാവധി വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുകയെന്നതായി ഹസാരെയുടെ അടുത്ത ശ്രമങ്ങള്‍. അദ്ദേഹം നിരന്തരം സര്‍ക്കാര്‍ ആഫീസുകള്‍ കയറിയിറങ്ങി. ആവുന്നത്ര ഉദ്യോഗസ്ഥരോട്‌ നേരിട്ട്‌ കാര്യങ്ങള്‍ ചോദിച്ച്‌ ഗ്രഹിച്ചു.
റാലെഗോണില്‍ രൂക്ഷമായ കുടിവെള്ള ക്ഷാമമുണ്ടായിരുന്നതിനാല്‍ ഹസാരെക്ക്‌ ഇക്കാര്യത്തില്‍ പരിഹാരമാര്‍ഗങ്ങള്‍ തേടുന്നതില്‍ ഏറെ ആകാംക്ഷയുണ്ടായിരുന്നു. ഏതാണ്ട്‌ 100 കിലോമീറ്റര്‍ ദൂരെ പുരന്ദര്‍ എന്ന ഒരു ഗ്രാമത്തില്‍ വിജയകരമായി നടപ്പിലാക്കിയ ഒരു കുടിവെള്ള പദ്ധതിയെപ്പറ്റി ഹസാരെ പത്രവാര്‍ത്തയിലൂടെ വായിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു. അതേപ്പറ്റി കൂടുതല്‍ മനസ്സിലാക്കിയ അദ്ദേഹം എഞ്ചിനീയര്‍മാരോടും വിദഗ്ദ്ധരോടും നിരന്തരം സമ്പര്‍ക്കം ചെയ്ത് തന്റെ ഗ്രാമത്തിനായി ബൃഹത്തായ ഒരു പദ്ധതി തയ്യാറാക്കിച്ചു. ഗ്രാമനിവാസികളോട്‌ നിരന്തരം ഇതേപ്പറ്റി സംസാരിച്ചതില്‍ അവര്‍ ഇതിന്റെ പണികള്‍ നടത്താന്‍ പരമാവധി സഹായിക്കാന്‍ തയ്യാറായി. ഈ പദ്ധതി അദ്ദേഹം ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ചെലവില്‍ ആവിഷ്ക്കരിച്ചു നടപ്പിലാക്കി. അദ്ദേഹം പറയുന്നു “ഒന്നിച്ച്‌ പണിയെടുത്ത്‌ ഗ്രാമക്ഷേത്രം പണിതീര്‍ത്ത ഗ്രാമവാസികള്‍ക്ക്‌ അതിന്റെ ഗുണവും മനസ്സിലായിരുന്നു.അവര്‍ അതു മനസ്സിലാക്കി ഇക്കാര്യത്തിലും സഹകരിച്ചു. ശ്രമ-ദാനം എന്നത്‌ ഞങ്ങളുടെ ജീവിതരീതിയായിരിക്കുന്നു.”
ഇന്ന്‌ റാലെഗോണ്‍ ജലസേചന സൗകര്യമുള്ള ഒരു ഭൂപ്രദേശമാണ്‌. കാര്‍ഷിക വരുമാനം ഗണ്യമായി വര്‍ധിച്ചിരിക്കുന്നു. വളരെ ചെറിയ വിഭാഗം ഗ്രാമീണര്‍ മാത്രമേ ദാരിദ്ര്യരേഖക്ക്‌ താഴെയുള്ളൂ. അവരുടെയെല്ലാം ജീവിതനിലവാരം ഏറെ ഉയര്‍ന്നുവെന്നുമാത്രമല്ല, അവര്‍ക്കാര്‍ക്കും ബാധ്യതകളുമില്ല.
റാലെഗോണെന്ന ഗ്രാമത്തിന്റെ സ്വന്തമായുള്ള ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പ്പിന്‌ എല്ലാം സുഗമമായിരുന്നു എന്നല്ല ഇത്രയും എഴുതിയതിനര്‍ത്ഥം. വെല്ലുവിളികള്‍ ധാരാളമുണ്ടായി-ഗ്രാമവാസികള്‍ക്ക്‌ സ്വന്തമായൊരു ഹൈസ്കൂള്‍ വേണമെന്ന ആഗ്രഹമുണ്ടായി. അവര്‍ സംഘടിച്ച്‌ 10 മുറികളുള്ള കെട്ടിടം അതിനായി പണിതു. സര്‍ക്കാരാവട്ടെ, സ്കൂള്‍ നടത്താന്‍ പണമനുവദിച്ചില്ല. അധികം വൈകാതെ ഇതിന് പിന്നിലുള്ള കാരണം അണ്ണാ കണ്ടുപിടിച്ചു. ജില്ലയിലെ ശക്തനായൊരു രാഷ്ട്രീയ നേതാവായിരുന്നു ഇതിന് പിന്നില്‍. റാലെഗണില്‍നിന്നും തനിക്ക്‌ വോട്ടൊന്നും കിട്ടിയില്ലെന്നതിന്റെ പ്രതികാരമായി അയാള്‍ ഇടപെട്ട്‌ സ്കൂളിനുള്ള സര്‍ക്കാര്‍ സഹായം മുടക്കുകയായിരുന്നു.
ഒട്ടും പതറാതെ ഹസാരെ ഇക്കാര്യത്തില്‍ മുന്നിട്ടിറങ്ങി. സ്വന്തമായി അദ്ദേഹം പത്ത്‌ അധ്യാപകരെ നിയമിച്ചു. അവര്‍ക്ക്‌ ഭക്ഷണവും താമസസ്ഥലവും ഒരുക്കി, ശമ്പളം ഏര്‍പ്പാടാക്കി, സ്കൂള്‍ പ്രവര്‍ത്തനവും തുടങ്ങി. ഇതോടൊപ്പം ഉദ്യോഗസ്ഥര്‍ക്ക്‌ മുന്നില്‍ നിരന്തരം നിവേദനങ്ങളും ഹര്‍ജികളുമായി അദ്ദേഹം ജില്ലാ ആസ്ഥാനമായ അഹമ്മദ്‌ നഗറിലും 350 കിലോ മീറ്റര്‍ ദൂരെയുള്ള ബോംബെ സെക്രട്ടറിയേറ്റിലും കയറിയിറങ്ങി.
ഇതിനായുള്ള ചെലവുകള്‍ പരമാവധി കുറയ്ക്കാന്‍ ബോംബെയാത്രകളില്‍ അദ്ദേഹം ബസ്സ്റ്റാന്റുകളില്‍ നിലത്ത്‌ ന്യൂസ്‌ പേപ്പറുകള്‍ വിരിച്ച്‌ അതിന്മേലുറങ്ങി, കടലില്‍ കുളിച്ചു. ഒരു വര്‍ഷത്തിനിടെ 20 ഓളം തവണ ബോംബെയിലും അതിലും എത്രയോ അധികം തവണ അഹമ്മദ്‌ നഗറിലും അദ്ദേഹം ചെന്നിട്ടും കാര്യം നടന്നില്ല. നേതാവിന്റെ സ്വാധീനം അത്രയായിരുന്നു. ഹസാരെ ചിന്തിച്ചുറച്ചു. “ഇതുവരെക്കുള്ളത്‌ മതിയായി. ഇനി എന്തു ചെയ്യണമെന്ന്‌ എനിക്കറിയാം.” അഹമ്മദ്‌ നഗറിലെ ജില്ലാ പരിഷത്ത്‌ ഓഫീസ്‌ ഒരു ദിവസം രാവിലെ തുറന്നപ്പോള്‍ 250 ഗ്രാമീണരുമായി അണ്ണാഹസാരെ എത്തി നിരാഹാരസത്യഗ്രഹവും പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. മണിക്കൂറുകള്‍ക്കകം ബോംബെയില്‍നിന്നും ഹൈസ്കൂളിനുള്ള ഫണ്ട്‌ അനുവദിച്ചുകൊണ്ടുള്ള അറിയിപ്പ്‌ വന്നു.
ഇന്ന്‌ ഈ സ്കൂള്‍ മിലിട്ടറി ചിട്ടയിലാണ്‌ നടക്കുന്നത്‌. ഹസാരെ പറയുന്നു. “സൈന്യത്തിലാണ്‌ അച്ചടക്കം ഞാന്‍ അല്‍പ്പമെങ്കിലും കണ്ടിട്ടുള്ളത്‌.” ഇവിടെ വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ പഠിക്കുന്നതോടൊപ്പം ശാരീരിക വ്യായാമങ്ങളും ജോഗിങ്ങുമെല്ലാം ചെയ്യണം. അവര്‍ക്ക്‌ ഇംഗ്ലീഷില്‍ സ്പെഷ്യല്‍ കോച്ചിങ്ങും പഠന ക്ലാസുകളും നിര്‍ബന്ധമാണ്‌. ഇംഗ്ലീഷ്‌ അധികമറിയാത്ത ഹസാരെ പറയുന്നു. “ആധുനിക ശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യകള്‍ അറിയാന്‍ ഇംഗ്ലീഷിലുള്ള പരിജ്ഞാനം അനിവാര്യമാണ്‌.”
റാലെഗോണിലെ വര്‍ഷങ്ങളായുള്ള സാമൂഹിക ആചാരങ്ങളും ഹസാരെ മാറ്റിമറിച്ചു. കൊല്ലത്തില്‍ മൂന്നുതവണകളായി റാലെഗോണ്‍ തരുണ്‍ മണ്ഡല്‍ സംഘടിപ്പിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ വിവാഹങ്ങള്‍ നടക്കുന്നുണ്ട്‌. ഒരു കുടുംബത്തിന്‌ 1000 രൂപയാണ്‌ പരമാവധി ചെലവ്‌. ദരിദ്രകുടുംബങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഒരു ചെലവുമില്ല. ഇവിടുത്തെ സമൂഹവിവാഹ ചടങ്ങ്‌ ഏറെ പ്രചാരമായതിനാല്‍ സമീപ ഗ്രാമങ്ങളിലെ പെണ്‍കുട്ടികളും ഇത്തരം ചടങ്ങുകളില്‍ വിവാഹിതരാവാന്‍ എത്തുന്നുണ്ട്‌.
തൊട്ടുകൂടായ്മയും തീണ്ടലും റാലെഗോണ്‍ ഗ്രാമത്തില്‍ ഏറെക്കുറെ ഇല്ലാതായിരിക്കുന്നു. ഇപ്പോള്‍ ഗ്രാമത്തിലെ ഹരിജനങ്ങളും മറ്റ്‌ ഹിന്ദുവിഭാഗങ്ങളും ഒരേ കിണറുകളില്‍നിന്നും വെള്ളടാങ്കുകളില്‍നിന്നും വെള്ളമെടുത്ത്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നു. എല്ലാവരും ഒന്നിച്ചിരുന്ന്‌ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നു. ഗ്രാമത്തിലെ വാര്‍ഷിക കന്നുകാലി ഉത്സവവേളയില്‍ ഹരിജനവിഭാഗമുള്ള ഒരു വ്യക്തിക്ക്‌ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കന്നുകള്‍ക്ക്‌ പ്രത്യേക സമ്മാനവും നല്‍കുന്ന പതിവ്‌ തുടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഗ്രാമത്തില്‍ വര്‍ഷംതോറും കന്നുകാലികളെ പങ്കെടുപ്പിച്ച്‌ ഉത്സവങ്ങള്‍ നടത്തിയിരുന്നു. ഹസാരെ ഈ ഉത്സവവേളയില്‍ പുതിയൊരു പതിവുണ്ടാക്കി. സ്വയം അദ്ധ്വാനിച്ച്‌ ഇണക്കന്നുകള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്ന ഹരിജന്‍ കര്‍ഷകന്‌ പ്രത്യേക സ്ഥാനവും സമ്മാനങ്ങളും നല്‍കാന്‍ തുടങ്ങി.
എല്ലാ സാമൂഹ്യമാറ്റങ്ങള്‍ക്കും ശക്തമായ ആത്മീയ അടിത്തറ വേണമെന്നാണ്‌ അണ്ണാ ഹസാരെയുടെ വിശ്വാസം. ഹസാരെയുടെ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തുടക്കം തന്നെ ഗ്രാമക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നായിരുന്നല്ലോ. ഗ്രാമക്ഷേത്രത്തിനരികിലുള്ള ഒരു ചെറിയ മുറിയിലാണ്‌ അണ്ണാ ജീവിക്കുന്നത്‌. ചുറ്റുഭാഗത്തും ഷെല്‍ഫുകളിലും മറ്റുമായി അടുക്കി ചിട്ടയാക്കി വച്ചിട്ടുള്ള ഫയലുകളും രേഖകളുമാണ്‌. ഊണും ഉറക്കവും ഇവിടെത്തന്നെ. ദിവസം മുഴുവനും ക്ഷേത്രവും പരിസരവും ശബ്ദവാദ്യഘോഷങ്ങളാല്‍ മുഖരിതമാണ്‌. ജനനിബിഢമാണ്‌. പ്രാര്‍ത്ഥനകള്‍, ഭക്തി പ്രഭാഷണങ്ങള്‍, യോഗങ്ങള്‍ എല്ലാം ഇവിടെ നടന്നുവരുന്നു. റാലെഗോണിനുണ്ടായ മാറ്റങ്ങള്‍ കണ്ട്‌ ആകൃഷ്ടരായ സമീപഗ്രാമവാസികളും ആവേശഭരിതരായി അവനവന്റെ ഗ്രാമങ്ങള്‍ മാറ്റിയെടുക്കാന്‍ ശ്രമങ്ങള്‍ തുടങ്ങി.
റാലെഗോണിന്നായി ഇനിയും ഏറെ സ്വപ്നങ്ങള്‍ പൂവണിയാനുണ്ടെന്ന്‌ ഹസാരെ പറയുന്നു. കൂടുതല്‍ വ്യവസായങ്ങള്‍, വിദ്യാഭ്യാസമുള്ള യുവതീ യുവാക്കള്‍…….അദ്ദേഹത്തിന്‌ ഇപ്പോഴും ഒരു മിനിട്ട്‌ വിശ്രമമില്ല. പരിപാടികള്‍, ചര്‍ച്ചകള്‍, ഉപദേശങ്ങള്‍, യാത്രകള്‍……ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം സംസാരിച്ചിരിക്കെ രണ്ടു മുസ്ലീം യുവാക്കള്‍ സമീപഗ്രാമമായ സിരൂരില്‍നിന്നും വന്ന്‌ അദ്ദേഹത്തെ ഒരു പരിപാടിക്ക്‌ ക്ഷണിച്ചു. പ്രവാചകന്റെ ആണ്ടുപിറന്നാള്‍ വേളയില്‍ അവരുടെ ഗ്രാമത്തിലെ ഒരു മീറ്റിംഗിന്‌ ഹസാരെയുടെ പ്രസംഗം വേണം, ഇതാണാവശ്യം. അണ്ണാ ഉടന്‍ സമ്മതിച്ചു. അവര്‍ പോയപ്പോള്‍ അണ്ണാ എന്നോട്‌ പറഞ്ഞു- “പ്രവാചകനെപ്പറ്റി അധികമൊന്നും എനിക്കറിയില്ല, കേട്ടോ. പക്ഷെ അവര്‍ക്ക്‌ ഞാനൊരു സന്ദേശം നല്‍കും-നമ്മുടെ രാജ്യം നന്നാവണമെങ്കില്‍ നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങള്‍ നന്നാവണം; ഇതിനെല്ലാം വേണ്ടി ആദ്യം നമ്മള്‍ സ്വയം നന്നാവണം, ഏറെ പരിവര്‍ത്തനത്തിനുവിധേയരാവണം.”
കുറിപ്പ്‌
ഈ ലേഖനം അച്ചടിച്ചു വന്നപ്പോള്‍ അണ്ണാ ഹസാരെ അധികമാരും അറിയാത്ത ഒരാളായിരുന്നു. എന്നാല്‍ പിന്നീട്‌ ഇദ്ദേഹം അനവധി പുരസ്ക്കാരങ്ങള്‍ക്കും ബഹുമതികള്‍ക്കും അര്‍ഹനായി, പത്മഭൂഷണ്‍ അടക്കം. ഇന്ന്‌ ഇദ്ദേഹം അഴിമതിക്കെതിരെ നടത്തിയ അനവധി സമരങ്ങളുടെ ധീരനായകനായി ദേശവ്യാപകമായി അറിയപ്പെടുന്നു. മഹാരാഷ്ട്രയില്‍ വിവരാവകാശ നിയമം-2006 ല്‍ നടപ്പിലാക്കിയതില്‍ ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പങ്ക്‌ വലുതാണ്‌. രാജ്യത്തെ മറ്റ്‌ പല ഗ്രാമങ്ങള്‍ക്കും ഇതിനകം റാലെഗോണ്‍ സിദ്ധി എന്ന കൊച്ചുഗ്രാമം മാതൃകയുമാണ്‌.
മോഹന്‍ ശിവാനന്ദ്‌
റീഡേഴ്സ്‌ ഡൈജസ്റ്റിനോട്‌ കടപ്പാട്‌: വിവ. അഡ്വ.കെ.കൃഷ്ണകുമാര്‍......
JANMABHOOMI DAILY
Subscribe to:
Posts (Atom)